Sabit Rize Hemşin Yöresi Osmanlı Mezar Taşları Ve Kitabeleri 1

      Rize Hemşin Yöresi Osmanlı Mezar Taşları Ve Kitabeleri 1

      Türk Halk Kültürünü Araştırma Ve Tanıtma Vakfı

      Yayına Hazırlayan: Veysel ATACAN
      Günümüz Türkçesine Aktaran: Serdar BEKAR

      Yazı Kurulu
      Prof. Dr. Ahmet Edip UYSAL
      Süleyman KAZMAZ
      Cihan YAMAKOĞLU
      Kamil TOGAR
      Veysel ATACAN

      Sunuş


      Milli kültürümüzün özünü oluşturan halk kültürü değerlerinin derlenmesi,araştırılması,değerlendirilerek yaşatılması Vakfımızın kuruluşundan bu yana dikkate aldığı temel ilkeler olmuştur.
      Kısa bir sürede sayısı 30’a yaklaşan kitaplarımız incelendiğinde bu konuda duyduğumuz hassasiyet kolayca anlaşılacaktır.
      Halk kültürümüzün maddi unsurlarından mezarlık ve mezar taşları
      konusunda maalesef beklenen çalışmalar yapılmamış,bu konuyu ele alan yeterli kitaplar basılmamıştır.Bulundukları yerlerin tapu kütükleri olarak da değerlendirilmesi gereken mezarlık ve mezar taşları Vakfımızın ele aldığı öncelikli konularından birisi olmuştur.
      Elinizde bulunana bu eser kurucu üyemiz,dönem başkanımız Veysel ATACAN tarafından hazırlanmıştır.
      Sayın ATACAN’ı tanıyanlar Onun doğup büyüdüğü Rize ve çevresinin tarih ve kültür değerlerine olan tutkusunu ve duyarlılığını yakından bilirler.
      Son zamanlarda bazı dış mihraklar ve onların içerideki uzantılarının Rize_Hemşin üzerindeki emellerine cevap teşkil ederek bu kitabın dikkatle incelenmesinde yarar görmekteyiz.
      Bu çalışmasında halk kültürü dağarcığımıza kazandırdığı yeni bilgi ve belgeler dolayısıyla arkadaşımızı kutluyor,ilgilenenlere yaralı olmasını diliyorum.

      Hicri Takvimin Miladi Yılına Çevrilmesi
      1327:33=40
      1327-40=1287
      1287+622=1909

      Kamil TOYGAR
      Kültür Bakanlığı MİFAD Başkanı (Ş.B.)

      Veysel ATACAN Rizeliler Kültür ve Dayanışma Derneği Kurucu Başkanı
      Resimler
      • image001.jpg

        7.01 kB, 140×200, 4,688 defa görüntülendi
      Ben Değil Biz Varız
      Naci KOBAL 2000

      Ortaköy Sanova Köprüsünün Karşısı

      Huve’l-Baki bu yılda hacı Kamil-zade el-hac Ali ey vah Terk-i dünya eyleyip uhraya doğru tuttu rah Mazhar-ı tevfik bari olmak için daima Karı olmuştu ibadet sıdk ile eylerdi ah Pek misafir perver idi hüsn-ü hulk ile seha ve kıldı ala’da sena her devr-i serabı işte bad sekseni bulmuş idi salah hal ile Kılmaz idi ömrünü isyanda hiç mahvu tebah Halikim ihsan ede evladına huyşanına ömr ile ecir ve mesubat hemde bu lisanlar refah Ruhuna okuyalım çok Fatiha ey zairin Kabri gufran-ı celil hakka ola cilvegah Şibh-i sezayidi isabet bu niyazın ey ziyab Ikt mağfuren onun tarihidir işte kah 1327(1909)

      Dere Kenarı 1. Mezar
      Merhum Yazıcıoğlu Süleyman Efendi Ruhuna Fatiha 1180(1766)

      Dere Kenarı 2. mezar
      Beni kıl mağfiret ey rabbi yezdan bihakkı arşı azam nuru kuran Yazıcı oğlu Molla Ahmed’in oğlu cennet ...Molla ruhuna Fatiha 1207(1792 )
      Ben Değil Biz Varız
      Naci KOBAL 2000

      Hemşin Bahar Mahallesi (Badire Köyü)

      Mahalle Çeşme Kitabesi
      Eğer mümin içerse bu abı ona nasib ola kevser şarabı Sahibü’l-hayrat ve’dderecat Hemşin Badire karyesi eşrafından Hacı Selim-zade Cevahir Ağa ibn Mahmud Ağa ve mahdumu Ali Ağa ve zevcesi Kuyucalu Hanım Hanımefendinin eser-i hayratlarıdır.Eğer zabt etmek istersen tarih-i seng o hayu zaven iken tarih 1312(1894)

      Cami Karşısı Yolun Solundaki Mezar
      Ah mine’l-mevt ne mümkün terk ede efkar-ı insan-ı ser mevlayı Akıl maksur olur bilmekte elbet böyle muinatı Cihanda cay-ı hayret cay-ı ibret varsa kabirdir Faslu’l-menar ki her gün hak eder ala ve ezyanı bu makber işte bir erbab-ı şerden zati hak etti Kobal-zade idi hayf kesdi alemden .......Duahanım ki ruy-i asumana ittila kılsın çıkıp ar huban içre tutsun kasr-ı alayı Hulusi hayf çekip tarih-i cevher darını yazdı Ali Ağa bugün dehri bıraktı aldı ukbayı 1316(1898')



      Cami Önü yol üstü 1.mezar
      Ziyaretten murad hemen duadır Bugün banaysa yarın sanadır Molla Ahmed oğlu Eyüp Çelebi ruhuna Fatiha 1159(1746 )

      Cami Önü yol üstü 2. mezar
      Ah mine’l-mevt Merhum ve mağfur lehu’l-muhtac İla rahmet-i Rabbihi’l-gafur Altmış yaşında iken terk-i hayat-ı fani edip Azm-i ukba eyleyen Halid Ağa-zade Bekdaş Ağa’nın ruhiçün Lillahi’l-Fatiha 1323(1905 )

      Cami Önü yol üstü 3. mezar
      Huve’l-Hayy Ola mağfur bu cihanın ziynet...Kalbini rabt ile ıtlasına dünyasına Fanidir çünkü şehbat-ı mal ve evlad-ı ayal vermiyor gönül incisine elmasına ...Bekdaş Ağa’nın zevcesi Elmas Hanım’ın ruhiçün 1319(1901 )

      Cami Önü yol üstü 4. mezar
      Ah mine’l-mevt Ağlayıp zar ile mevtime ey mader peder bu fenaya emr-i haktır pes gelenler hep gider Cennet el-Mava değil mi ruh-u ziyanın berri Rah-ı cennettir...mavaya gider Hacı Osman Ağa’nın kerimesi Şemşe Hanımın ruhiçün 1298(1881 )

      Cami Önü yol üstü 5. mezar
      Huve’l-Baki Emr-i sübhandır bu benim mecretin imkanesi geldi gitti bulmayıp bir dem cihan kasi Nice hazik ray-i din geldiler gelse Lokman neylesin dolmuş ecel bimanesi Ey yer...hayret ile evladların terk edip...Merhume ve mağfure Halid Ağa’nın ulyası Züleyha Hanımın ruhiçün 1270(1853 )

      Cami Önü yol üstü 6.mezar
      Huve’l-Baki açılmış gül gibi soldum ribanda firkat Anam atam terk eyledim dünyadan hasretle ah Bakire nev civan idim muradım ermedim on yedi yaşında bülbül idim dünyada Cennette ver muradım dünyada çün ayrıldım ak.....kaldı Halid Ağa-zade Raşid Ağa’nın kerimesi Safiye Hanım 1261(1845 )

      Cami Önü yol üstü 7. mezar
      Huve’l-Baki Ah kim bu alem içre ben de şadan oldum Derdime derman aradım bir cebr-i ala buldum geçdi ömrüm görmedim ...sıhhat gibi geldim ben de mihman olmadım Hacı Selim-zade merhum ve mağfur Halid Ağa’nın ruhu için el-Fatiha 1248(1832 )

      Cami Önü yol üstü 8. mezar
      Huve’l-Baki Hemşin Kazasına tabi Badireli merhum ve mağfur Hacı oğlu Mehmed Ruhuna Fatiha 1240(1824 )

      Cami Önü yol üstü 9.mezar
      Huve’l-Baki Beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Ede ruhuma bir Fatiha İhsan Rekb-i hümayun kapıcıbaşılarından Halid Ağa-zade merhum ve mağfur İbrahim bey’in ruhiçün 1310(1892 )

      Cami Önü yol üstü 10.mezar
      Murur ettikçe kabrimden alaya eyyühe’l-ihvan Dua-yı hayr ile yad eyleyin ki muhtacım her an Ziyaret eyleyen ihvan beni her dem unutmasın ki cürmüm hadden aşmıştır ola ki aff ede Rahman Serdengeçti ağası Hacı Ahmedoğlu Hacı İbrahim Ağa’nın ruhiçün Fatiha1192(1778)

      Yol üstü 11. mezar
      Mat’Allah Yazıcıoğlu Mehmed Ağa’nın kızı Merhum Hacı İbrahim Ağa’nın zevcesi Hatice Kadın ruhuna Fatiha 1180(1766 )

      Cami Önü yol üstü 11 mezar
      Huve’l-Baki gençliğine doymayan Evladlarını öksüz koyan Hacı Osman kızı merhume Sevsen Kadın ruhuna Fatiha 1190(1776 )

      Cami Yanı
      Ah mine’l-mevt Beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Ede ruhuma bir Fatiha ihsan Cevahir ibn Mahmud ibn Hacı Selim Ruhuna Fatiha 1312(1894 )

      Cami arkası
      Huve’l-Baki Nuş edip cam-ı kazadan düştü söz Eyledim dar-ı fenadan ah izleti kalmadı vaktim vaziyet edeyim verdi hak,bana şehadet düştü Hemşin Nahiyesi Badire karyesi Eşraf-ı hanedanından Kobal-zade İsmail Ağa ibn Mustafa Ağa Ruhuna Fatiha1275(1858 )
      Doğru olsam ok gibi,Uzağa atarlar beni
      Eğri olsam yay gibi,Elde tutarlar beni
      Hz. Mevlana

      Mesaj 1 defa düzenlendi, son düzenleyen “Kuku” ().

      Akyamaç Köyü(Tazina)

      Yol Kenarı
      Ah mine ‘l-mevt Vehre bak ibretle ki ğashanedir Kasvet amiz cümle halk bi iştbah saile mümtaz bir seteye verdi çerh deni asla refah Fikri mahsur hukuk fen iken Gayret-i ömrün ecel kıldı tebah Evdası fevtine matem edip Giyseler layık bütün siyah Söyle Haydar’ım merle tarihi Şad ver halid içre Ahmed Cevdet ah 1316(1898')


      Şabanlı Mahallesi Çeşme Kitabesi
      Şöhreti Miskalci Kiskimli Mustafa Ağa etmiş idi.Vasiyet ki mahluk ola reyan Sarf eyleyip delalet ki Muslihzade’ler yapıldı iş bu çeşme ba-lutf-u rabb-i mennan Tahr ve tecr adde çün mahkum sengletti muhtaçtı böyle hayra hayvan hem hayli insan ettikçe nuş ey utran-ı bevvab tabdan bir an baniye hem dallere olun heman dua ihvan tarih,kadehi dolsun ziya dört karte den vakıf ola ilahi ab-ı kevserden reyan 1323(1905)

      Musluoğlu mahallesi 1.mezar
      Merhum ve mağfur Musluoğlu Hüseyin Ağa ruhuna Fatiha 1118/1706

      Musluoğlu mahallesi 1.mezar
      (Türkçe yazıyla):
      Musluoğlu Hacı Şeyh Efendi (Kadiri şeyhi)1816/1918

      Eski muhtarların mahallesi 1.mezar
      Ah mine’l-mevt Ey meded bulunmadı emrazımın bir çare Mevc urup geldi ölüm derindi yürek yaresi Nice ruhani ve cismaniyle tertip etiler,gelse Lokman neylesin dolmuş ecel sermayesini Merhum Hacı-zade Mecid Efendi’nin ruhiçün lillahi teala’-Fatiha 1318/1900

      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 1.sıra 1.mezar
      Huve’l-Hallaku’l-Baki İşbu Muslih-zade bak Hacı Süleyman Ağa’nın görmemiş ehli kaza ve nahiye emsalini herkes etmişti bisend etvarını ahvalini Sahib-i servet ticaretler ile meşgul iken Akıbet seng-i kaza kesretti pür vebalini Hikmet-i Hak nagehani esti çün bad-ı ecel Söndürüp mahveyledi ah şem’a-i ikbalini Dest-i saki-i ecelden cam-ı mevti nuş edip Hakka verdi canını terk etti dünya malını söyleyip el-Hükmü lillah bu misafirhaneden Akıbet etti veda bil kıssanın icmalini ve bu merhumun günah ve seyyiatın affedip Hayrile vere sağından defter-i amalini Ruhuna Fatiha 1310/1892

      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 1.sıra 2. mezar
      Huve’l-Baki Muslih-zade şöhreti hem hanedan ehl’i salah Sahib-i servet Hacı Ali Efendi var idi Kesret evlada malik her taraf mamur iken arkasından altı dünyayı ona beraber idi herkes ile hüsn-ü imtizac ederdi işbu zat kimseyi incitmedi öyle muvafık yar idi İstikametinden adul etmez tarike müntesib Zikr-ü tesbih ile meşgul mail-i didar idi Merkadi nurdan mağfurola hem rahmet bula bu meseldir söylenir bir yoğidi bir varidi Ruhuna Fatiha 14 Zilhicce 1325/19 Ocak 1908

      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 1.sıra 3. mezar
      Huve’l-Baki Abide bir hatun idi Şeyh Ana Hüsn-ü zan eder idi herkes ona bazıları ziyarete gelir idi haline hayran olup kalır idi Hak Teala ona rahmet eylesin Kabrini ravza-i cennet eylesin Kevser içre daim ola sabiha gel ziyaret eyle oku Fatiha Muslih-zade Mehmed Ağa’nın haremi Ayşe Hanım’ın ruhuna Fatiha 1293/1876




      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 2.sıra 1. mezar
      Huve’l-Baki şu da siret idi Fatıma Hanım zira İffet ve ismet ve zühd ile olmuş pira Çeşm-i ibretle negah eylemeden abı dair bir fevk-i eser hakkımızdır olmalı icra 1330/1912

      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 2.sıra 2. mezar
      Huve’l-Baki Deriğa gitti Muslih-zade Yusuf Ziyaından eder herkes teessüf nef vermez kişiye mal ve servet Bekaya genciken eyledi rıhlat Ede herkes onu rahmet ile yad Günahı mağfiret ruhu ola şad Makamı cennet ola kabri pür nur Muhammed Mustafa ede şafaat İlahi merhamet senden inayet Merhum Yusuf Efendi’nin ruhiçün 1323/1905


      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 2.sıra 3. mezar
      Huve’l-Baki İlahi fazlike ile rahmet eyle günahın af,makamın cennet eyle Muhammed Mustafa ede şefaat Hüdadan daima lutf ve inayet Ziyaret eyle gel hayrile yad et Muslih-zade Mehmed Ağa’nın ruhuna Fatiha 1295/1878


      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 3.sıra tek mezar
      Huve’l-Baki Ayşe Hatun’un ey rabb-i rahmet Merkadını eyle gülzar-ı naim ol habibin hürmetine ya ilah Lutf ve fazlike ola kendine penah gelip kabri ziyaret ede ihvan Ede bir Fatiha ruhuna ihsan Muslih-zade Hacı Ali Efendi’nin haremi Ayşa Hanım’ın ruhiçün 1299/1881

      Eski yol altı Muslih-zade mahallesi 4.sıra tek mezar
      Huve’l-Baki Ravza-i Aden’e sefer etti Hatice Hanım çünkü enva-i mehasin ile olmuş meşhun genciken oldu reha meşgale-i dünyadan nice ceyran tab’Çalakına olmuş meftun 1328/1910

      Yakupoğlu konağı altı 1.mezar
      Huve’l-Baki hayatında amali vücuda yere matuf amali ve emvali hasenata masruf hanesi açık misafirperver Sohbeti hoş iyiliği sever Eşraf ve hanedadan Muslih-zade Ahmed Ağa’nın ruhuna Fatiha 1330/1912

      Yakupoğlu konağı altı 1.mezar
      Huve’l-Baki beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Edeler ruhuma bir Fatiha ihsan Muslih-zade Hacı Ali Ağa’nın kerimesi Hanife Hanım’ın ruhuna Fatiha 1328 Rebiülevvel/Mart 1910
      Ben Değil Biz Varız
      Naci KOBAL 2000

      Çamlı Hemşin

      Aşağı Çamlıca Mahallesi ( Aşağı Viçe ) çeşme yazısı
      Maşa’llah
      1321 (1903)

      Aşağı Çamlıca Mahallesi ( Aşağı Viçe ) Cami eski minber taşı
      Eşhedü en la ilahe illallah ve eşhedüenne Muhammeden abduhu ve resuluhu Sahibü’l-hayrat ve’Lhasenat......ve ehli Hadice Hanım bint......Mehmed 1112( 1700 )

      Aşağı Çamlıca Mahallesi ( Aşağı Viçe )Cami yanı 1.mezar
      Huve’l-Baki çün ecel geldi ona olmaz aman Cürmümü affeyle ya rabbü’l-mennan gelip kabrimi ziyaret eden ihvan edeler ruhuma bir Fatiha ihsan Mahrabil-zade Mehmed Hurşid Efendi’nin Ruhuna Fatiha 1286/1869

      Aşağı Çamlıca Mahallesi ( Aşağı Viçe )Cami yanı 2.mezar
      Bu kabirde medfundur kamil kerim merd-i besim sahibü’l-hayrat Ahmedi Hilkat-i Hemşin Müttahilerinden Reyhan-zade el-Hac Hurşid Ağa ruhiçün Fatiha 1308/1890

      Aşağı Çamlıca Mahallesi ( Aşağı Viçe )Cami yanı 3.mezar
      Huve’l-Baki neler çektim bu çerh-i bivekadan başım kurtulmadı dert ve beladan Ecel camın içirdi bana ahir ayırdı beni cümle aşinadan unutmasın biri hayr-ı duadan Reyhan-zade Cevahir ibn. Merhum Hasan Alemdar ruhuna Fatiha 1283/1866
      Doğru olsam ok gibi,Uzağa atarlar beni
      Eğri olsam yay gibi,Elde tutarlar beni
      Hz. Mevlana

      Ortan Köprüsü Ayağı

      Sağ Taraf 1. Mezar
      Ya hu nida-yı erci’den gel geylani....Nice sabr ile ol aşık ki hanandır külliye Ehl-i keşf idi hakka ihtila....Ayrıldı aramızdan ah çekerler eyledi.Mutidir ferhange rabb ilahi cümle şeyh Habibin hürmetine merkadın eyle cennet Yazdı göz yaşıyla tarih Cevher şehr....Gitti Memiş Efendi cennete .....Safa-yı dünyada mağrur olmasın....Görünce dur bak oku Fatiha 1292(1875)


      Sağ Taraf 2. Mezar
      Huve’l-Baki Cihanda görmedim hiç rahatı Şiyar ettim onun için rıhleti Medhi hiç kimse dahi gül....değmez cihanın mihneti Merhum ve mağfur leh Tumanoğlu Ali b.İbrahim ruhuna fatiha1204(1789)


      Sağ taraf 3.mezar
      Ah mine’l-mevt cümlesi vaz eyleyip eyledi terk-i fena Ol habibin hürmeti mağfiret kıl ya rabbena alıp masumun bile ğarem etti bağı cenan rahmet-i müstağrek ede ol ğani bari hüda Etradı tercemesinde ruh-u hacere gel oku bir Fatiha ruhuna eyle dua Hacer bint Buzcu-oğlu Ali Osman 1218/1803

      Sağ taraf 4.mezar
      ....Ağa’nın mahdumu Ahmed....rahmet-i yezdan alsın dört senedir ocaklar yıkan derdi çekip Akıbet dünyada kam almaksızın azimdar karar....beraber umum tanıyanlar va’ına ....ndi ....şiar idi ey zairin nayiran ona ve cümle geçmişlere hasbeten lillah Fatiha okuyalar 1327/1909


      Sol taraftaki mezar
      Huve’l-Baki Gilan-zade Ahmed Galip Efendi’nin validesi Havva 1329/1911
      Doğru olsam ok gibi,Uzağa atarlar beni
      Eğri olsam yay gibi,Elde tutarlar beni
      Hz. Mevlana

      Şenyuva (Çinçiva)

      Köprüsü Ayağı Sağ Taraf 1. Mezar
      Huve’l-Hayyu’l-Baki Çinçiva Karyesi hanedanından Çele-zade Beylül Ağa’nın Ruhiçün el-Fatiha 1310(1892)


      Köprüsü Ayağı Sağ Taraf 2. Mezar
      Huve’l-Baki Laz Ali-zade Mustafa Derviş Efendi’nin Ruhiçün el-Fatiha 27 Rebiülevvel 1323(2 haziran 1905)

      Köprüsü ayağı sol taraf 1.mezar
      Huve’l-Baki el-merhum el-mağfur el-muhtac ila rahnetullah Kara Mustafa-zade İdris Ağa’nın ruhiçün el-Fatiha 1325/1907

      Dere kenarı
      Huve’l-Hayyu’l-Baki Hemşin eşrafından Ali Efendi-zade merhum Emin Efendi’nin haremi Münife Hanım’ın ruhuna rızalillahi’l-Fatiha 15 Receb 1307/2 Mart 1890

      Cami arkası
      Huve’l-Hayyu’l-Baki Çele-zade Haşim Efendi’nin ruhiçün el-Fatiha 1330/1912
      Doğru olsam ok gibi,Uzağa atarlar beni
      Eğri olsam yay gibi,Elde tutarlar beni
      Hz. Mevlana

      Uğrak (Çinkit) Köyü

      Cami duvarındaki mezar taşı
      Hazret-i Bar-i .... Bu Mevtaya ..... Rahat yarın rüz-u cidar sülefa .... ede Ahmed Huduyi rabbi La yezal beni eylece cennet bu mevtaya dua edin bir müddet Hasan Beşe Oğlu Mahmud Beşe Ruhuna Fatiha 1115 (1703)


      Cami avlusundaki mezar taşı
      Huve'l-baki doymuyor gençliğine çünkü öldü Müstağrek ede onu Rabbü'l-Alemin Şeytan-zade Solakoğlu merhum Osman Ağa ruhuna el-Fatiha sene Cemaziyelevvel 1217 (Ağustos 1802)


      Cami arkası 1.sıra 1. mezar
      Ah mine’l-mevt Düştü ferfera duş ah yine hakeye Ravha-i lutf ve kerem nahl-i bülend hemen Azim firdevs olup çekti cihandan kadem mert idi mükrim idi mün’am muhsin idi Has idi güya ona cevd bi-vech-i etem Ta babdır ve hatta muhbit gufran edip Kabrini bağ-ı naim eyleye Mevla-yı naim sen dahi ey Cudi yaz harn eyle fasihini,Ah Mehmed Ağa uçtu cenana bu dem 1285 (1868 )

      Cami arkası 1. sıra 2. mezar
      Huve’l-Baki El çekip bi’l-cümleden etti ebkaya rıhleti Terk edip kibrüye mal-u mülk-ü devleti Kim gelip kabri ziyaret eyleyen ihvan okusunlar ruhum için Kul huvallahi İnneni merhum ve mağfur lehu’l –muhtaç İla rahmet-i rabbihi’l-Gafur el-Hac Hüseyin Ağa’nın ruhu için el-Fatiha 1214 cemaziyelahir (Ekim 1799 )

      Cami arkası 1.sıra 3. mezar
      Huve’l-Baki Firarına açılıp bab-ı cennet Refik olsun ona ashab-ı cennet gene Ağa’nın kerimesi merhume Zenceli Kadın ruhuna Fatiha 1204(1789 )

      Cami arkası 2. sıra 1. mezar
      Huve’l-Baki Bu bağ-ı gülşende bir gonca iken Bad-ı ecel beni eyledi hazan Bir gül-i zibade nazenin iken Hubunu eyledi hak ile yeksan el-Hac Hüseyin Ağa’nın ehli merhume ve mağfure Hadice Hanım ruhu için el-Fatiha 1254(1838 )

      Cami arkası 2.sıra 2.mezar
      Huve’l-Baki Bu bağ-ı gülşende bir gonca iken Bad-ı ecel beni eyledi hazan Bir gül-i zibade nazenin iken Hubunu eyledi hak ile yeksan Merhume Züleyha Hatun ruhuna Fatiha 1185(1771 )

      Cami arkası 2. sıra 3. mezar
      Beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an Gelip kabrim ziyaret eden ihvan Ede ruhuma bir Fatiha ihsan Burum oğlu Yakup Ağa Ruhuna Fatiha 1194(1780 )

      Cami arkası 2. sıra 4. mezar
      Huve’l-Baki Merhum ve Mağfur Hacı Osman ibn el-Hac Ali ruhuna Fatiha 1197(1783 )

      Cami arkası 2. sıra 5. mezar
      Beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Ede ruhuma bir Fatiha ihsan Merhume Mekkiye Hatun 1189(1775 )

      Cami arkası 2. sıra 6. mezar
      Merhum ve Mağfur Mahmud Beşe’nin ruhuna el-Fatiha 1201(1786 )

      Cami yanı 1. mezar
      Huve’l-Baki Emr-i Hakla tamam oldu Vadesi kaldı hasret Pederi hem validesi Sıçan-zade genç Ağa’nın oğlu Merhum Ağa Ruhuna el-Fatiha 1217(1802 )

      Cami yanı 2. mezar
      Huve’l-Baki Gel kerem eyle beni şad eyle Zikr-i hayr ile yad eyle Kabrimi nur ile münevver eyle Beni bir Fatiha ile yad eyle Merhume Züleyha bint Molla Ali Ruhuna Fatiha 1222(1807 )

      Cami Güneyi 1. mezar
      Huve’l-Baki Emr-i hakla emraz geldi benim nazik tenime Bulmadı sıhhat vücudum sebeb oldu mevtime Akıbet erdi ecel rıhlet göründü okuyup bir Fatiha ruhuma ihsan etsinler......
      (Çocuk mezarı ,isim kırılmış)

      Cami Güneyi 2. mezar
      Huve’l Baki Hemşin eşrafından merhum Ferah-zade Mehmed Ağa’nın haremi olup seksen beş yaşında vefat eden el-mağfure el-merhume el-muhtace ila rahmet-i rabbiha’l-Gafur Fatma Hanım’ın ruhuna riza lillah-i teala el-Fatiha 1316(1898 )

      Cami karşısı 1. mezar
      Huve’l-Baki Beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Ede ruhuma bir Fatiha ihsan Ferah-zade Hacı Kadir Ağa’nın ruhiçün el-Fatiha 1335(1916 )

      Cami karşısı 2. mezar
      Ah mine’l-mevt Ferah-zade kerimesi Sultan Hanım bint Abdülmecid Efendi ruhuna Fatiha 1335 Şaban (Mayıs 1917 )

      Cami karşısı 3. mezar
      Ah mine’l-mevt Cihan oğlu Hacı Ali Efendi Kerimesi Hatice Hanım’ın Ruhuna rizaullah el-Fatiha 1321 Eylül (1904 )

      Yolun sağında altta 1. mezar
      Huve’l-Baki Beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bi-hakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Edeler ruhuma bir Fatiha ihsan Ferah-zade Memiş Ağa ibn Mustafa Ağa’nın ruhuna el-Fatiha 1302(1884 )

      Yolu sağında altta 2. mezar
      Hacı Mahmud kızı merhume Serme Dudu Ruhuna Fatiha 1286(1869 )

      Yolun sağında üstte 1. mezar
      Huve’l-Baki Merhum ve mağfur Murad oğlu Süleyman b.Mehmet Alemdar Ağa’nın ruhiçün lillahi’l-Fatiha 1310(1892 )

      Yolun sağında üstte 2. mezar
      Huve’l-Baki Fenadan bekaya eyledi rıhlet Ede Hak kabrini ravza-i cennet Merhum ve mağfur Ferah-zade Ali Ağa ibn.Memiş Ağa ruhuna lillahi’l-Fatiha 1317(1899 )

      Yolun sağında üstte 3. mezar
      Ah mine’l-mevt Ferah-zade kerimesi Merhume Sultan Hanım bint Abdülmecit Efendi ruhuna Fatiha 1320(1902 )

      Yolun sağında üstte 4. mezar
      Ah mine’l-mevt Cihanoğlu Hacı Ali Efendi kerimesi Hatice Hanım’ın ruhuna el-Fatiha Eylül 1321(1905 )

      Yolun sağında üstte 5. mezar
      Huve’l-Baki Beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bi-hakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Edeler ruhuma bir Fatiha ihsan Ferrah-zade Hacı Kadir Ağa’nın Ruhiçün el-Fatiha 1325(1907 )

      Yolun solu cami altı 1. mezar
      Ziyaretten murad bana duadır Bugün bana ise yarın sanadır Merhum Numan ,ruhuna Fatiha 1158(1745 )

      Yolun solu cami altı 2. mezar
      Hemşin Kazası’nda 93 cemaatin yoldaşı Merhum el-Hac İbrahim b.Mahmud Ağa Ruhuna Fatiha ve kabrinin Hak teala geçmişlere rahmet eyleye 1162/1748

      Yolun solu cami altı 3. mezar
      Bir nazenindim girdim bu mezara Hake yeksan eyledim nazik teni Merhume Altın Kadın ruhuna Fatiha 1168 Rebiülevvel ortaları /Aralık 1754

      Yolun solu cami altı 4. mezar
      Merhume valide Havva Kadın ruhuna Fatiha 1158/1745

      Yolun solu cami altı 5. mezar
      Merhume ve mağfure el-Hac Hüseyin hatunu Fatıma Hatun ruhuna el-Fatiha 1159/1746

      Yolun solu cami altı 3. mezar
      Bir nazenindim girdim bu mezara Hake yeksan eyledim nazik teni......
      (İsim ve tarih okunmuyo)
      Hacı Balta Cami Kitabesi
      İlahi, bu cami binası iki alemde şad olsun girip cennet sarayına cehennemden baid olsun Sahibü'l-hayrat ve'l-hasenat Mahmud-zade el Hac Mehmed 1206 (1791)

      Hacı Balta Cami 1. Mezar
      Huve'l Baki Bağ-ı gülşende bir gonca idim ....... ecel beni eyledi hazan Bir gül-i zibade idim Molla Süleyman'ın kızı Merhume Hanife Hatun Ruhuna Fatiha 1304 (1886)

      Hacı Balta Cami 2.mezar
      Huve’l-Baki Bu ferman-ı hak ister .....davetine emrine muti olanlar ...ede ererler izzetine azm edip ...cihandan erdi....Sağlığında dört.....el-Hace Mehmed Ağa ruhuna Fatiha 1218(1804 )

      Hacı Balta Cami 3. mezar
      Huve’l-Baki Olunca fermen hak ister icabet Davetine emrine muti olan Cümle eder izzetine azm edip gitti beka mülküne merma ....Hacı Mehmed Ağa ruhuna 1225(1810 )


      Mutlu Mahallesi(Bodollu Köyü) 1. mezar
      Ah mine'l-mevt Cihan içre düzen ettim bir zeman Akıbet geldi azrail yedinde ferman gitmedi gerü çün emr etti yezdan aldı canımı hiç vermedi aman çitmedi caim göklere dek nagehan koydular kara yere oldum nihan kuzuların ağlayup eti figan o dar-ı vahşete enisim Kur'an Cennet-i ala'da hak versin mekan kabrimi ziyaret eylesin ihvan okusun bir fatiha eylesin ihsan Hemşili Kıckıc-zade Ali b.Mustafa Ruhuna el-Fatiha 1306 ( 1888 )


      Yeni Köy Mahallesi (Şahmerli Köyü)Cami yanı
      İlahi var bir çok ..... Darü bekaya şefi ola Muhammed Abdullah Hemşin kazasına tabi Şamerli merhum ve mağfur Abdullah 1200 ( 1786 )

      Yeni Köy Mahallesi (Şahmerli Köyü)Cami önü
      Huve'l-Baki Nev civanım evhadi hub bağıma Firaki aldı ellezinin canına Usta İbrahim'in kerimesi Hatice Hatun ruhuna Fatiha 1210 ( 1795 )

      Yeni Köy Mahallesi(Şahmerli Köyü)Cami arkası 1. mezar
      Hafız Abdullah vefat 1331(1912 )

      Yeni Köy Mahallesi(Şahmerli Köyü)Cami arkası 2. mezar
      Bismillahirrahmanirrahim ve innehu ala külli şey’in kadir Merhumun ruhuna Fatiha 1313 (1895 )

      Habak Köyü Mezarlığı

      1. Mezar
      Huve’l-Hayyu’l-Baki Zahir ve batın ilmini cami Ulema-i benam esatiz-i kiram Zevi’l-İhtiramdan merhum ve mağfur leh Hemşin müftüsü Ömer Fehmi Efendi’nin ruhuna Fatiha Rebiülevvel Ağustos 1314 (Ağustos 1898.)


      2. Mezar
      Huve’l-Baki Geçip bi’l-cümleden etim bekaya Rıhleti Ki gelip ziyaret eden ihvan okusunlar ruhum için kul hüvallahi inneni Okumuş-zade merhum müftü Ömer Efendi’nin Haremi Hadice Hanım’ın ruhuna Fatiha 15 Eylül 1341(1925)
      Doğru olsam ok gibi,Uzağa atarlar beni
      Eğri olsam yay gibi,Elde tutarlar beni
      Hz. Mevlana

      Nurluca Köyü ( Sanova )

      Cami Kapıdaki Mezar
      Huve’I- Baki Ferah-zade merhum Mehmet Ağa’nın Ruhiçün el- Fatiha 29 Şubat 1320/26 Kasım 1902

      Aşağıki Sırt 1. Mezar
      Huve’I- Hallaku’I- Baki Kabrim edin ziyaret ey Muhammed ümmeti Bize bir Fatiha ihsan eden bulur cenneti Doksan yaşında vefat eden Sahiplıkoğlu Memiş Usta’nın ruhuna rızaullahi teala el- Ftiha 3 teşrin-i evvel 1325(1909)

      Aşağıdaki sırt 2.mezar
      Huve’l-Baki beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan ede bir Fatiha ruhuma ihsan Lıkoğlu Memiş’in zevcesi Havva Hanım ruhuna Fatiha 12 rebiülevvel 1323/28 Haziran 1905
      Ben Değil Biz Varız
      Naci KOBAL 2000

      Çat Köyü

      Cami Arkası 1. Mezar
      Huve’l-Baki Dilerim bakmaya Rabbim yüzümün karasına Merhem şefkat ola masiyetim yarasına Kereminden ne kadar mücrim isem kesmem ümid var iken kan şefaat af dimek çaresine Dereci-zade Ahmed Efendi’nin ruhiçün Fatiha 12 Şaban 1323(12 Ekim 1905)


      Cami Arkası 2. Mezar
      Ah mine’l-mevt gelmişim dergahına ruhum siyah kıl rahmeti Nuru zat-i pak ile tefvir olsun karesi kim eder rifaya maharri akıbet bulmaz nefi Yezki olmaz mı bir gün şir-i hakde hanesi Tevhide tevsim olunmuş idi nam-ı acizem Hail ismü cism geldi mevtin perdesi Güloğlu Ali’nin zevcesi ruhuna Fatiha 1301(1883)
      Doğru olsam ok gibi,Uzağa atarlar beni
      Eğri olsam yay gibi,Elde tutarlar beni
      Hz. Mevlana

      Çamlıtepe Köyü (Zuğa)

      Cami önündeki çeşme yazısı
      Sahibü'l-hayrat Abbasoğlu Hacı Mehmed geçmişlerinin ruhları için el-Fatiha


      Cami yanı 1.Mezar
      Huve'l Baki Bir harfle türlü emr eyledi benim tenim..... idi sahb ve haram sebeb-i ..... bi'l-cümle ....... Onun için terk edip bıraktı Mülkü ..... ki gelip okusunlar merhum .... Ali ...... 1281 ( 1864 )

      Cami yanı 2.mezar
      Ah mine’l-mevt bir kuş idim uçtum yuvadan Ecel ayırdı beni anadan babadan Şeyh-zade İbrahim....kerimesi...ruhiçün el-Fatiha 1328/1910

      Cami yanı 3.mezar
      Ah mine’l-mevt Hemşin nefs-i Zuga hanedanından Merhum ve mağfur Şeyh-zade Mehmed Ağa’nın ruhuna Fatiha 1305/1887

      Cami yanı 4.mezar
      Huve’l-Baki ziyaretten murad bir duadır bugün banaysa yarın sanadır Şeyh-zade İbrahim Efendi’nin validesi Pulliye Hanım ruhiçün Fatiha 1324/1906

      Cami yanı 5.mezar
      Huve’l-Baki beni kıl mağfiret ey rabb-i yezdan Bihakk-ı arş-ı azam nur-u Kur’an gelip kabrim ziyaret eden ihvan Ede ruhuma bir Fatiha İhsan Merhum ve mağfur Karabina oğlu Süleman’ın Ruhiçün el-Fatiha 1281/1864

      Üst mahalle 1.mezar
      Huve’l-Baki Tefkir eylemez...hali böyledir anan vücudundan eser kalmaz olur hep hake yeksan Duaya rahmet-i Hakk’a bu gün gayet muhtaç ziyaret ehli lütfen eylesin bir Fatiha ihsan Karabim-zade Hacı Osman Efendi merhumun kerimesi Vezirzade Yusuf Efendi’nin halilesi Asiye Hanım’ın ruhiçün Fatiha 1326/1908

      Üst mahalle 2.mezar
      Ağyar kalır elbet alemde al ve servet Akil olan eder mi nesili düne rağbet terk etti mal ve can gitti cihandan Karabin-zade öldü kurban iyd ve salat yine bağışla ya rab bu zatı zira Eşraydı hemişe zatından af ve rahmet Fatiha ihlas oku sıdk ile kıl duayı Medfun olan bu zatın mekenı ola cennet Sene 1309 mah-ı Muharremi’nde Hacı Osman Efendi bekaya etti rıhlet 1309/1891

      Yolun üstü 1.mezar
      Huve’l-Baki Zühteri pakize bir hüsnü cemal Eyledi nazik vücudun haksar Abbas-zade Yusuf Ağa’nın kerimesi Merhume Havva Hanım’ın Ruhuna lillahi’l-Fatiha 1293/1876

      Yolun üstü 2.mezar
      Huve’l-Hayyu’l-Baki sana Ahmed mi Muhammed mi dedim Baksa mahbub-u hüda şah-ı melahat mi dedim Şefaat senden umarım ya Muhammed dedim Abbas-zade Hacı Mehmed Efendi’nin validesi el-merhume ve’l-mağfure el-Hac Hamide bint Ahmed Ruhlariçün Fatiha veladeti 1242 (1826 ),vefatı Şaban 1324(Eylül 1906 )

      Ambarlı Yaylası'ndaki Mezar Taşı

      Huve'l Baki Ya ilahi gelmişim divanına rahmet bana Meskenim kıl lütfunla cenneti yar bana Çün ecel geldi erişti tarumar etti beni Razıyım el-hükmü lillah bu imiş emr-i hüda Pirpir-zade Mesud Efendi'nin validesi Merhume ve mağfure Hamide Hanım'ın ruhuna Fatiha 1 Ağustos 1311 ( 1895 )

      Çamlıhemşin Yukarı Çamlıca Mahallesi Yukarı Viçe

      Cami önü
      Ah mine’l-mevt Duhteri pakize hüsnü cemal eyledi darü fenadan irtihal ircii fermanı geldi guşene kıldı hak emrine oldu imtisal Namurad gitti cihandan nev-cihan doymamış gençliğine ol nihan Melikoğlu Hüseyin bin merhum Şerif ruhuna Fatiha 25 ramazan 1281/22 Şubat 1865

      Cami karşısı 1.mezar
      (kırık)
      ----ruhuna Fatiha 1158/1745

      Cami karşısı 2.mezar
      Huve’l-hayyu’l-baki Şecaat yi’e limürevveh el’im el-Hac Osman ki Bahadırlıkla dünyada uluvv nam-ı şan eti Kerimü’l-hulk idi ali hasebdi pak meşrebdi Vukuu irtihalin guş eden ahbab figan etti çekip el masivadan kurbet-i mevlaya meyletti....erci ye imtisalen terk-i can etti çıkıp gelen ecel Necmi mücevher tarihin yazdı Humay-ı ruhu Osman dar-ı adeni aşiyan etti ruhuna Fatiha 1296/1879

      Halil Efendidiler’in mahallesi 1.mezar
      Huve’l-Baki Hacı Yunus Efendi-zade merhum Halil Efendi cihanı terkedip darı bekaya eyledi rıhlet Refah halile ömrünü gerçi eyledi imran Nihayet pençe-i mevte kapıldı hak ede rahmet ne denli servet ve sahan olursa bizim fayide Sığa-yı fatırile nuş olunmaz bir kadeh şerbet sığınmış lutfu hakka hem duaya himmet muhtac günahın affede Mevla makamın ravza-yı cennet Bi-cah-ı ab ruyı Mustafa göstermesin Allah,Gazabı kabrile haşr ve neşirde vahşet ve dehşet Nazar kıl çeşm-i ibretle bu hal mevte ikdadır oku bir Fatiha merhuma ihlas ile kıl himmet 11 zilkade 1331/22 Eylül 1329/1912

      Halil Efendidiler’in mahallesi 2.mezar
      Ya hu Hacı Yunus Efendi yani Hemşin naibi işte bu fani alemi tekeyleyip ukbaya nişin oldu Niyabetle geçirdi hayli müddet bunda...edip hizmet-i şerif Sahib-i kamilin oldu Erişdi şemine çünkü nida-yı erci ahir heman....ve ferman....rabbülmuin oldu....derviş bir ban idi....danişin kurb fahri alemin oldu 1275/1858

      Halil Efendi’nin konağı
      Tarih:1306//1888

      Ali Efendi’nin konağı
      Tarih:1313/1895
      Ben Değil Biz Varız
      Naci KOBAL 2000

      Ülkü Köyü (Molla Veyis)

      Cami 1. Mezar
      Huve’l-Baki Fenadan bekaya eyledi rıhlet Ede kabrini hak ravza-i cennet Hacı Abdullah-zade Müsellim Osman Efendi 1111(1699 )


      Cami 2. Mezar
      Dar-ı dünyada civan iken gez de bir zaman Nagehan ayırdı ecel etti bizim canı cenan-ı fani Dünyada murad almadan terk etti.... eylediler bir zeman Afgan Mehmed Efendi’nin oğlu merhum..... ruhuna Fatiha 1213(1798 )


      Cami 3.mezar
      Ey deriğa hep gelen bu faniye etmez karar La cürm diye ecelden edemez.....firar dedikte ancak düşe bir tarih hamd....Hacı Abdullah Efendi ede firdevs kuran 1181/1767

      Cami yolunun solundaki mezar
      Huve’l-Baki ya ilahi ol mübarek ismi pakın izzeti hem resulün fahr-i alem şah-ı günin hürmeti eyle kabrim ravza-i cennet ya ilahe’l-alemin gece gündüz eylesinler huri gılman hizmeti İnce Arap Osman Ağa çekti dünyadan destini eyle ihda ruhuna bir Fatiha ile rahmeti 1322/arabi 2 Ağustos 1320/1904

      Cami altı
      Huve’l-Hayyu’l-Baki Molla Veyis Karyesi’nden Abdurrahman-zade Ali Efendi’nin ruhuna rızalillahi’l-Fatiha 1321/1903
      Doğru olsam ok gibi,Uzağa atarlar beni
      Eğri olsam yay gibi,Elde tutarlar beni
      Hz. Mevlana

      Bilen Köyü (Tepan)

      Cami Önü
      Huve'l Baki Bu alem bi esas zıl ve hayalattan ibarettir Hayat-ı müstağrarin eyleyen ikmal revan oldu Hususuyla Sehadar Oskeroğlu ah Halil usta o daim hilm ile meşhur idi gözden zeman oldu Bütün elini hayrata sarf etmekte kaimdi Bu ahval-i güzini hüsn-ü ahlak beyan oldu Esefle cüveyirn tarihi söyledim Haydar Halil Usta karhile ariz..... oldu 1311/1893


      Dorukoğlu Mahallesi
      Huve'l-Baki (Ziyaret)ten murad bir dua(dır) Bugün bana ise yarın sanadır Merhum vemağfur Ka....lı Beşe ruhuna Fatiha 1196/1782

      Dorukoğlu konağı
      Hayattaki kapının tarihi 1261/1845

      Güroluk (Hala) Köyü

      Meğencak'taki Mezar
      Huve'l-Baki Ey zair bu kabirde yatan zi irfan İstanbul'da tahsil-i aliyle etmişti itila Varını feda edip bu sahibü'l hayr Kale Köprüsü'nde medrese eyledi inşa Otuz yıl ders okuttu hasbetillah İlm ile memleketi eyledi ihya Kabuh Osman Ağa-zade Ahmet Edip Efendi'nin Bir Fatiha okuyalım ruhun edelim şadan 1324/1906


      Köprüsü Sol taraf 1. Mezar
      Huve'l-Baki .... adem tamam oldu... Teslim eyledim hakka emanet verilen canı .... damına düşmüş halasından rica... ... yi mağfiret ver ki bu imiş emr.... .... ve mağfur İsmail oğlu ....sun Ağa'nın ruhiçün el-Fatiha 1288/1871

      Köprüsü sağ taraf 1.mezar
      Ah mine’-mevt Yenke ol miskin Berik-zade Ali’nin zevcesi yakdı canım bir kaza kurşunu o zalimane hep esef.....Bugün ...velim çıktı ta asumana Fatiha oku da zair sonra bak tarihine Rabia Hanım bu salde gömdü gitti cenana 1318/1900

      Orman içindeki mezar
      Ölüm tarihi 1150 sonradan tespit edildiğinden tercümesi yapılamadı.