Orta Karadenizden Şirin Bir Köy (Amasya-Merzifon Aksungur Köyü)

      Orta Karadenizden Şirin Bir Köy (Amasya-Merzifon Aksungur Köyü)

      Aksungur aslı Türkçe olan bir isim kelimesidir. Sözlükte, doğana benzeyen beyaz, yırtıcı ve avcı bir kuş anlamına gelmektedir. Aksungur kelimesinin, Türk tarihi boyunca hem insan, hem de yer ismi olarak kullanıldığı görülmektedir. Yer ismi olarak kullanılmaya başlanmasının, o yerde yaşayan meşhur Türk büyüğünün bu ismi taşımasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Aksungur kelimesi geçmişte olduğu gibi günümüzde de hem insan ismi, hem de yerleşim yeri ismi olarak kullanılmaktadır.

      Aksungur, halen Amasya ilinin Merzifon ilçesine bağlı güzel ve şirin bir köydür.

      Bu köyün adına ve tarihine gelince: Değişik tarihi kaynaklardan anlaşıldığına göre bu köyün adı, Türk Milletinin Ata Yurdu olan Orta Asya'dan Anadolu'ya ilk gelen akıncı beylerinden büyük kumandan, Serdar-ı Azam Kaşimüddevle AKSUNGUR ve onun büyük oğlu SUNGUROĞLU'ndan gelmektedir.

      Kaşimüddevle Aksungur; büyük Türk Milleti'nin Orta Asya'daki Piri, Şeyh Ahmet Yesevi'nin, Anadolu'ya irşad ve manevî fetih için gönderdiği erenler kervanındandır. Büyük bir manevi ağırlığa sahip olduğu kadar, cesur-yağız bir komutan özelliğine de sahip olan Kaşimüddevle Aksungur, aynı zamanda Selçuklu Hükümdarı Melikşahın en yakın adamlarından birisidir. Aksungur, Büyük Selçuklu İmparatorluğunda Halep valiliği yapmış, İran Fatımileri ile büyük mücadelelere girmiş, Musul - Trablusgarp seferlerini zaferle bitirmiş muzaffer bir Türk Kumandanı ve Türk büyüğüdür.

      Kaşimüddevle Aksungur, Büyük Selçuklu İmparatorluğunun dirayetli valisi ve cihangir bir kumandanı olduğu dönemlerde büyük oğlu Sunguroğlu'nu fetih ve irşad için güçlü bir akıncı birliğinin başında küçük asya adıyla meşhur olan Anadolu'nun içlerine göndermiştir. Babası gibi dini, ilmi, idari, insani, ahlaki, askeri, sosyal ve kültürel yönlerden mükemmel yetişen yağız ve cengaver asker Sunguroğlu, babası Kaşimüddevle Aksungur'un emrini alır almaz derhal batıya doğru sefere çıkmış ve kısa sürede Anadolu içlerine gelmiştir. Orta Anadolu ile Orta Karadeniz bölgelerinde başarı ile yürüttüğü fetih hareketlerinden sonra bütün ordu ve tebası ile birlikte bu günkü Amasya ilinin Merzifon ilçesine bağlı Aksungur Köyünün bulunduğu yere ulaşmıştır. Havasını, suyunu ve askeri konumunu çok sevdiği bu bölgeye derhal merkez karargahını kuran Sunguroğlu, daha sonra buraya yerleşmiş ve dünya tarihlerinde, "Bin Köy Bölgesi" diye bilinen büyük bir alanı, bu merkezden uzun yıllar idare etmiştir.

      Aksungur Köyü Büyük Selçuklu İmparatorluğu ve Anadolu Selçuklu Devleti zamanında Aksungur adı ile anılmış bu adla tanınmıştır. Ve özellikle Sunguroğlu'nun bölgeye hakim olduğu dönemlerde çok parlak günler yaşamıştır.

      Aksungur yüzyıllar boyunca da Osmanlı İmparatorluğu'nun tahtı hükmünde bulunmuştur. Bu dönemde de eski görkemli günlerine benzer günler yaşamıştır. Ne varki Osmanlı hükümranlığının bazı dönemlerinde adı Gemerez diye de anılmaya başlanmıştır.

      İlk dönemlerde Aksungur, daha sonraki dönemlerde Gemerez adı ile bilinen Merzifon'un bu güzide köyü, Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulduktan sonraki yıllarda, tekrar tarihin derinliklerinden gelen ve öz Türkçe olan 'AKSUNGUR' adını almıştır. Köy günümüzde resmen bu adı taşımakta, bu adla bilinmekte ve bu adla anılmaktadır...

      Aksungur; Merzifon'un en köklü tarihe, en güvenli konuma, en güzel manzaraya ve yaz-kış en ılıman iklime sahip, temiz, güzel, şirin, kültür seviyesi yüksek gelişmiş bir köyüdür. Alt yapısını yetmişli yılların sonu ile seksenli yılların başında bitirmiş olan bu seçkin köy, günümüzde Merzifon'un, çok derin bir maziye ve çok parlak bir geleceğe sahip köylerinden birisi özelliğini taşımaktadır...


      Kültür Köyün örf, adet, gelenek ve görenekleri, Karadeniz ve İç Anadolu Bölgelerinin karakteristik kültür özelliklerini taşımaktadır. Aksungur Köyü ve çevresinde, Türklerin eski örf, adet, gelenek ve göreneklerini hatırlatan ve yansıtan birçok kültürel birikim halen yaşatılmaktadır. Aksungur Köyünde; kına geceleri, zamah geceleri, köy meydanında ateş yakılarak kutlanan düğün maşalamaları, sin sin oyunu, gelin ve güvey hamamları, 6 Mayıs günü kutlanan Hıdırellez eğlenceleri ve yine Hıdırellez günü evin büyüğü tarafından sabah erkenden gerçekleştirilen ekili tarla ziyaretleri gibi adetler, bütün ihtişamı ve görkemi ile devam etmektedir. Çocukların oynadığı bildirbi, saklanbaç, dombilis, çelik çomak, körebe, ortada ebe, ezebize gibi oyunlar da köyün kültürüne ayrı bir güzellik katmaktadır. Bayram eğlenceleri ve ziyaretleri, Arefe günleri topluca gerçekleştirilen kabristan ziyaretleri de köyde, halen büyük bir itina ile yaşatılmaktadır.

      Köyde evlerde hazırlanan baklava, kabak tatlısı ve kadayıf gibi tatlılar çok meşhurdur. Kekler ve kurabiyeler de ayrı bir önem taşımaktadır. Somun ekmeği, yufka ekmeği, etli pide, peynirli pide, soğanlı pide, domatesli pide, pıtıl, bişi, sac üstü, yağlı çörek, burma çörek, cızlak, ve su böreği gibi hamur işleri de çok yaygındır. Köyde, Çatal çorba, katıklı çorba, yoğurtlu çorba, sütlü çorba, ekmek aşı, yaprak dolması, lahana dolması, yaprak sarması, lahana sarması, yeşil mercimek gallesi, patates yahnisi, bulgur pilavı ve erişte gibi yemekler pişirilmekte ve damak tadıyla yenilmektedir. Ayrıca özellikle bayram gecelerinde pişirilen ve bütün yörede meşhur olan keşkek de köydeki taş fırınlarda ve çömleklerde akşamdan sabaha kadar fırının sıcaklığında pişirildiğinde ayrı bir lezzetle yenilmektedir.

      Köy halkının kültür seviyesi oldukça yüksektir. Emekli sayısı her geçen gün daha da artmaktadır. Okumuş ve yüksek mevkilere gelmiş insanlarının çokluğu ile bilinen Aksungur köyünden halen Devletin bütün kurumlarında görev yapan kişilere rastlamak mümkündür...


      Coğrafya Aksungur köyü, 800 m . rakımlı, Amasya iline 44 km., Merzifon ilçesine 5 km. uzaklıktadır. Köyün yerleşim alanı geniş ve düzlüktür. Etrafı yeşillik ve bahçeliktir. Kuzey tarafinda köy korusu, yaylalar ve yazın ılık ılık esen rüzgar; güney tarafında dümdüz geniş tarlalar, bağlar, bahçeler ile Yedikır Barajı, 100. Yıl Barajı, 5.Ana Jet Üssü ve güzel manzaralı Merzifon Ovası; doğu tarafında yaz kış suyu kesilmeyen çeşmeleri, yeşillikleri ve yazın şırıl şırıl akan dere suları ile meşhur köyderesi, kavak, sögüt, ceviz, iğde, erik ve diğer meyvalardan oluşan bahçeler, DSİ sulama göleti; batı tarafında engin düzlükler, Karamustafa Paşa Köyü arazisi, Tavşan dağı ve güzel bir manzara oluşturan Merzifon binaları...

      Aksungur köyünün çevresi ile ulaşımını ve giriş çıkışı sağlayan dört yöne doğru dört ayrı ana yol bulunmaktadır. Bunlardan biri köyün güneyinde Merzifon-Samsun karayoluna inen, 3 km. uzunluğundaki asfalt anayol, biri köyün batısından doğruca Merzifon'a giden 3 km. uzunluğundaki stabilize eski yol, biri köyün doğusundan komşu köy Çobanören'e giden 3 km. uzunluğundaki stabilize yol, biri de köyün kuzeyinden köy korusuna, yaylalara ve oradan da Osmanoğlu köyüne giden stabilize yoldur. Aksungur köyünün hiç bir şekilde hiç bir yere ulaşım sorunu yoktur...


      İklim Aksungur Köyü, genellikle Karadeniz ikliminin etki alanı içerisindedir. Köyde yazın serin, kışın ılıman bir iklim hüküm sürmektedir. Kışın fazla kar tutmayan, ayaz ve don olaylarına fazla rastlanmayan bir hava hakimdir. Bahar aylarında bolca yağmur alan köyün yaz ve sonbahar aylarında özellikle öğleden sonra başlayıp akşama kadar devam eden tatlı tatlı esen ılık ve yumuşak rüzgarı, insana büyük bir gönül rahatlığı ve esenlik vermektedir...


      Nufüsu Aksungur köyünün nüfusu, 2000 yılı nüfus sayımına göre 260 kişidir. Köyde memuriyet dışında iş amaçlı olarak gurbete çıkma ve göç verme olayına fazlaca rastlanmamaktadır. Çünkü köy, sahip olduğu geniş tarım ve hayvancılık imkanları ile kendi kendisine yetecek konumdadır. Ancak köydeki okuma oranının fazla olması ve okuyan nüfusun görev icabı köyden ayrılması sebebi ile köyün nüfusu fazla artmamakta ve fazla değişiklik göstermemektedir.


      Ekonomi Köyün ekonomisi genellikle tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ancak resmi görevleri sebebi ile köy dışında yaşayan insanların köyden irtibatlarını koparmamaları ve her fırsatta köye ve köydeki yakınlarına ekonomik katkıda bulunmaları da göz ardı edilecek kadar küçük ve hafife alınacak kadar basit bir katkı değildir.


      Muhtarlık Yerleşim yerinin yıllar önce köy tüzel kişiliğini alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için Köy muhtarlığı seçimleri de muntazam bir şekilde yapılmaktadır.


      Altyapı Köyde, ilköğretim okulu vardır. Köyün 30 yıldır var olan içme suyu şebekesi sayesinde evlerde devamlı su bulunmaktadır. Ayrıca köy merkezindeki çift lüleli ve çift oluklu büyük çeşme ve mahalle çeşmelerinden de bol miktarda sürekli su akmaktadır. Köyde yaklaşık 30 yıldır kanalizasyon şebekesi vardır ve faaldir. 30 yıldan fazla süredir PTT acentası, elektrik ve sabit telefon da bulunan Aksungur'da köyiçi ve sokaklar asfalt çakılı ile kaplıdır. Köyün ulaşımını sağlayan ana yol asfalttır.


      Dış bağlantılar: Aksungur Köyünün dış bağlantıları çok mükemmeldir. Köy üç km uzunluğundaki ana asfalt yolu ile Ankara - Samsun ve Istanbul - Samsun karayoluna bağlanmaktadır. Bu sayede Türkiye'nin her yerine ve yönüne açılabilmektedir. Bu yol yaz kış kati şekilde kapanmamaktadır. Köyün hiç bir şekilde hiç bir yere ulaşım sorunu bulunmamaktadır...
      Resimler
      • af34b2e5f56234871eb31361d79d383a6.jpg

        8.35 kB, 0×0, 1,057 defa görüntülendi
      • bd67b4756c22b32f63630bcfaed7cc962.jpg

        10.25 kB, 0×0, 1,039 defa görüntülendi
      • 51b7c604aa777bb934558bc2686c3af64.jpg

        15.11 kB, 0×0, 1,316 defa görüntülendi