Rİze Bölgesİnde Yapilan Yemekler

      Rİze Bölgesİnde Yapilan Yemekler

      Tabi başta HAMSİ


      1- Hamsili çorba,
      2- Hamsi salatası,
      3- Hamsi haşlaması,
      4- Hamsi çıtlatması,
      5- Hamsi salamurası,
      6- Hamsi kuşu,
      7- Hamsi oturtması, 8- Hamsi güveci,
      9- Kağıtta hamsi,
      10- Saçda hamsi,
      11- Hamsi pilavı,
      12- Hamsili pide,
      13- Hamsi köftesi,
      14- Hamsili kaygana, 15- Hamsi iç pilavı,
      16- Otlu hamsili ekmek,
      17- Hamsi pazılı pilav,
      18- Hamsi lahmacunu
      19- Hamsi baklavası
      20- Hamsikoli
      21- Hamsi tavalisi

      Ayran Doğraması
      Mısır ekmeğinin yoğurda doğramak suretiyle hazırlanır.
      Çılbır
      Süt, tereyağı ve un kullanılır. Yağa süt konulur, mısır unu dökülür, vurulur; üstüne ağ dökülür.
      Çırıhta
      Tatlı çeşidi. Hamur yuvarlak kesilir. Yağda kızartıldıktan sonra üzerine şerbet dökülür. Soğuyunca yenir.
      Çirmulis
      Yağ eritilir. Mısır ekmeğinin içi yağla ezilir.
      Fasulya Tavalisi
      Fasulyenin ya da turşusunun tavada kavrulmasıyla yapılır.
      Hamsili Pilav
      Hamsi ve iç pilavla yapılır. İç pilav pirinç, yağ ve tuzla kavrulmak suretiyle hazırlanır. Pilava soğan, fıstık, kuş üzümü, şeker, baharat konur. Maydanoz kullanıldığı da olur. Hamsi kılçıkları çıkarılıp ikiye ayrılır. Yarısı pilavın altına, yarısı üstüne dizildikten sonra pişirilir.
      Hamsikoli
      Hamsili ekmek. Pazı, çok az karalahana ince doğranmış taze soğan, az yağ ve tuz mısır unu ile yoğrulur. İçersine kılçıkları çıkarılmış hamsi karıştırılır. Çoğunlukla sıcak olarak salata ile yenir.
      Hamsi Kuşu
      Hamsinin kılçıkları çıkarılır. Yeşil soğan, pazı, maydanoz, mısır unu, sıcak su, kara biber ile birlikte köfte şeklinde yoğrulur. Zeytinyağında kızartılır.
      Hamsi Tavalisi
      Hamsi pazı ile karıştırılır, tavada yağda kızartılır.
      Haviçi
      Mısır unundan yapılır. Süt kaynatılır, mısır unu yavaş yavaş üzerine dökülür, kaynatılır, muhallebi gibi olur.
      Herse
      Tatlı çeşidi. Arpa, bulgur dövülerek sütle pişirilir, pilav haline gelir, üzerine şeker şerbeti dökülür.
      Hoşmer
      Kaymaktan yapılır. Kaymağa mısır unu vurulur, karıştılır, kaynatılır.
      Kabak Çorbası
      Kabak ince doğranır, yağ katılır, suda pişirilir.
      Kabak Felisi
      Tatlı çeşidi. Kabak ince ince kesilir, yan yana dizilir, üstüne şerbet dökülür, üzeri kapatıldıktan sonra kaynatılır.
      Kabak Sütlisi
      Tatlı çeşidi. Bir çeşit kabak sütlacıdır. Kabak sütte ezilir, içine şeker konulduktan sonra kaynatılmak suretiyle yapılır.
      Koliva
      Suda kaynatılmış mısır.
      Korkota Çarbası
      Korkata mısırın iri parçalara bölünenlerine denir. Korkota bol suda pişirilir. İçine tereyağı ayran eklenir. Piştikten sonra tereyağında salça ezdirilir üstünde gezdirilir.
      Lahana Çorbası (Vurma Lahana)
      Barbunya fasulyesi akşamdan suya konur. Kara su denilen kısmı sabah dökülür. Lahana ayıklanır, yıkanır, iç yağı ve pirinçle beraber kaynar suya konur. Piştikten sonra acı biber katılır. Mikserle vurulur, biraz mısır unu dökülür, tereyağı ile pişirilir.
      Lahana Haşlaması
      Yine barbunya fasulyesi akşamdan suya konur. Sabahtan suyu dökülür. Lahana yıkanır, temizlenir, fasulyeye katılarak, pişirilir, suyu süzülür, pirinci konur, kaynar. İç yağı, tuz konur, mısır ekmeği doğranır. Kepçe ile vurulduktan sonra biraz kaynatılır.
      Minci
      Bir çeşit peynir. Sade veya yağla karıştırılmak suretiyle ekmekle birlikte yenir.
      Muhlama
      Mısır unu, tereyağı, peynir ya da minciden yapılır. Tavada mısır unu yağda kavrulur. İçersine su ile birlikte peynir ya da minci dökülür; pişirilir, üzerine tereyağı dökülür.
      Ormanlı Hamsi
      Hamsi, pazı, nane ve maydanozla yapılan yemek.
      Paluze
      Tatlı çeşidi. Nişastadan yapılır. Sütlaç kıvamındadır.
      Papara
      Mısır unundan yapılır. Su kaynatılır, içersine yavaş yavaş mısır unu dökülür, karıştırılır, kaı hale gelir. Pişince ortasına tereyağı konur.
      Pasmanika
      Patlatılmış mısır.
      Pekmezli Kabak
      Tatlı çeşidi. Beyaz kabak dilimleri son kaynamada pekmezin içine atılmak suretiyle yapılır.
      Pepeçura
      Tatlı çeşidi. Üzüm suyundan yapılan pelte kıvamında yapılır.
      Sarma (Lahana Sarması)
      Kara lahanadan yapılan dolma. Lahana hafif haşlanır, pirinç, karabiber, maydanoz, soğan, et va salça yoğrulur, lahana ile sarıldıktan sonra az miktarda su ile pişirilir.
      Tavali
      Pazının yağda kavrulması ile yapılır.
      Süleyman Kazmaz'ın Rize Halk Şairleri ve Halk Kültürü isimli eserinden faydalanılmıştır.

      Kaymaktan Elde Edİlen ÜrÜnler

      YAĞ : Biriktirilen kaymak belli bir miktara ulaşınca yayıkla konarak çalkalanır."Yayık vurma" denilen bu işlemin sonucunda kaymaktaki yağ ve ayran birbirinden ayrılır.Elde edilen yağ,büyük bakır Leğenlere alınır,soğuk su ile iyice yıkanarak ayrandan tamamen arındırılır.Bir miktar tuz ile birlikte yoğurulduktan sonra muhafaza edilmek üzere yağ kadellerine konur.

      AYRAN VE AYRAN MİNCİSİ : Ayran bir kısmı günlük olarak tüketilir.Geriye kalan kısmı,büyük kazanlarda kaynatılarak kestirilir.Tülbentten süzdürülerek ayran mincisi elde edilir.

      DERE BALIKÇILIĞI

      Rize her mevsim bolca sularıyla pek çok dereye sahiptir ve derelerin kolları hemen hemen her tarafı sarmıştır.Rize derelerinde alabalık ve çok az da olsa sazan balığı yaşar.Derelerde balık avcılığı,olta ve saçma ile yapılır.Bir de"sava kesme"metodu vardır:Dere yatağı bazı yerlerde çatallaşarak iki kola ayrılır.Yapılan iş,bir çatalın önünü bir bentle keserek buradaki suyu diğerçatala aktarmak ve suyun azaldığı tarafta balıkları elle yakalamaktır.Bir başka usul de derelerin uygun yerlerine"çaçel"yapmak veya ağ germektir.Son zamanlarda dere yataklarının kirlenmesi ıslahı için dere yataklarındaki büyük taş ve göllerin ortadan kaldırılması alabalıkların üremesini azaltmıştır.Rize derelerinin serin ve berrak suları alabalık üretimine fevkalade elverişlidir.Son yıllarda çoğalan alabalk çiftlikleri Rize'de yeni iş alanı oluşturmaktadır.


      MISIR EKMEĞİ
      1_ Pleki ateşte kızdırılıyor.
      2_ Çevirme ekmeği yapılıyor.

      Yöresel yiyeceklerimizin temelinde genellikle mısır ve mısır unu bulunmaktadır.Bunun böyle olması da tabiidir.Eskiden anbarda mısır oldu mu korkacak bir şey yoktu.Evde her zaman ekmek varsa yiyecek de var demektir.Mısır ekmeği pişirmenin iki safhası bulunmaktadır.Biri ekmeğin pişirileceği plekiyi bu işe hazırlamak,ikincisi de ekmek hamurunu yoğurmak.

      SEBZE YEMEKLERİ

      1_ Etli lahana
      2_ Turşu kavurma
      3_ Pazı tavalisi
      4_ Kara lahana haşlaması

      1_Etli lahana dolması:

      Malzemeler: Dört bağ lahana,iki baş soğan,bir su bardağı korkoto,iki kaşık tereyağı veya iç yağı

      Yapılışı: Eritilmiş yağda soğanlar kavrulur.Doğranmış haşlanmış ve süzülmüş lahanalar buna ilave edilir.Suyu,tuzu ve acı biberi konulduktan sonra 20-30 dakika kadar pazı dolması kıvamında pişirilir.Suyu tuzu konurken daha önceden ıslatılmış korkoto da ilave edilir.Korkoto yerine bulgur ve pirinç de konulabilir.

      2_Turşu kavurma:

      Malzemeler: Bir kilo fasülye tuşusu,üç baş soğan veya buna denk presa yaprağı,beş diş sarımsak.iki kaşık tereyağı veya buna denk zeytinyağı.

      Yapılışı: Fasülye turşusu bir gün önceden suya konur,tuzu çıkartılır.Hiç su kalmayacak şekilde elle sıkılır.Soğanlar,ay şeklinde bir tavaya doğranırlar ve zeytinyağı ile penbeleşinceye kadar kavrulurlar.Daha sonra hazırlanan turşu,tavaya ilave edilir,ezilmemiş sarmısak ve az bir miktar biber konarak 10-15 dakika ekmeği ile birlikte yeniyordu.Bir lokma ekmek tavada uzanıyor ve parmaklar yardımıyla bir tutam turşu alınıp ağıza getiriliyor.

      3_Pazı Tavalısı:

      Malzemeleri: Dört bağ pazı üç baş soğan veya buna denk presa,beş altı diş sarımsak,iki kaşık tereyağı

      Yapılışı: Soğanlar halka halka doğranır yağda kavrulur.Haşlanıp süzülen pazılar sıkılarak yağda kavrulmuş soğana ilave edilir.Ezilmiş sarmısak ve tuz konup 10-15 dakika kavrulur.

      4_Kara Lahana Haşlaması:

      Malzemeleri: Altı bağ lahana bir domates büyüklüğünde içyağı,bir kase fasülye,iki kaşık mısır unu,iki kaşık tereyağı,bir kiloya yakın kemik,bir miktar acı biber(lav biberi)

      Yapılışı: Lahana önce yıkanır temizlenir.Daha sonra elle bükülerek doğranır,fasülye ile beraber veya ayrı ayrı haşlanır ve süzülür.Lahana kaynatılıp süzülmezse tadı acı olur.Kazana su koyarak bütün malzeme buna ilave edilir tuzu biberi konur,yarım saat pişirilir.