SALİH KAHYAOĞLU VE ŞİİRLERİ :
Rize Çayeli, Çilingir Köyü’nde doğmuş ve aynı köyde vefat etmiştir. ( 1843-1909 arası yaşadığı sanılıyor ) Babasının Alican, annesinin adı Zeynep’tir.
Okuma ve yazmayı kendi öğrendiği söylenir. Tüm yaşamını alçak gönüllülükle gösterişsiz bir köylü olarak geçiren ozanımız ; oldukça zeki, şakacı, hazır cevap ve nükteli kişiliği ile halk arasında Keya’nun Sale ismiyle tanınmıştır.
Şiirlerinde tasavvufi öğeler yanında yöresel unsurlar da zengin olmakla yörenin yaşamına dair birçok bilgiyi vermektedir. Yaşadığı dönemde kullanılan dilin ayrıntıları ve zenginliğini aşağıdaki şiir ve destanlarından anlıyoruz.
Şiir ve destanları vefatından sonra yakınlarınca kaleme alınmış ve derlenmiştir. Bu şiir ve destanlar bizlere ulaştıran araştırmacı Fahri Boncukçu bey ve Çayeli Vakfı’na teşekkür ediyoruz.
Bu Günlerde…
Bu günlerde bizum ehbabi azam
Nameler gönderdi Rum diyarinden
Bazı sozlerini, hoş sefa gördum
Malik olamadum bir efkarinden.
Nesipsuz kurbetten geri gelinmez
Ruzgar esmeyince daller salinmez
Memnun olduğumun heddi bilinmez
Hatir i acizin istifasinden.
Şemikzade bus edeyim gözuni
Bi gün ak edorom senun yuzuni
Zatuna gönderdum boyi uzuni
Kırat kibi ele al yularinden.
Altmış tarihinde cihane geldum
Gözu açtum behri Umman’dan daldum
Üçyüzelli ehbabi kalem aldum
Elli dort hanenun henarinden.
Sedekat mevlanun doğri yolidur
Ehbaple muhabbet güller gülidur
Menfaatsuz ehbap bende dolidur
Ne çıkar tebaa namerdarinden.
Destan gönderduğum iki kat oldi
Posta vapurleri bir kırat oldi
Kendi ehbaplerum cümle mat oldi
Bakalum oğlumun kafadarinden.
Ol sebepten bize elum sizedur
Ehbap edup taşınması cezadur
Herkes kendi menafiğun gözetur
Bir kimse ayrılmaz kendi karinden.
S.Kahyaoğlu
Oğul …
Hocan kimdur kimden alursen dersi ?
Emek eyle alış Ayet el Kürsi
Kör Şeytan’den katre alursen hersi
Hint tavuğu kibi şişersen oğul.
Bad i Saba daim durmayup eser
Suğun elunuzde kalduk muesser
Vallahi intizar çok umur keser
Belki binler işi yaşersen oğul.
Her dem asi olma baba anana
İtaat etmenuz farz imiş sana
Çok intizar alma gel dinle bana
Sora pisluğuni eşerse oğul.
Her daim umrumuz devrolur gider
Ana, hele hele ah ider peder
Yetmez mi bizlere bu kadar keder ?
Ne gam deryasını deşersen oğul.
Şeytan oğunuze kurar kapani
Kanduramaz Allah’ine tapani
Kimden aldun elundeki sapani
Her daim dikine koşersen oğul.
Boyleruna baksan gayet fentaze
Eşkalna baksan benzeyur saze
Ne bi elen vardur ne bi cenaze
Ne içun doldurur boşersen oğul ?
Bildurmak değildur kendi ozumi
Gelen gider durmaz açtum gözumi
Tecrübe eyleyun gafil sozumi
Sora şalvaruna işersen oğul.
Baba elur kalmaz senun peşuna
Zehirler katilur tatli aşuna
Ol zamanda aklun gelur başuna
Baba deyup ağlar pişersen oğul.
İnsan bir balçikten olmiştur hamur
Gezduğun yollerde olmaz mi çamur ?
Ne denizde duman ne dağde yağmur
Coşmuş dere kibi daşarsen oğul.
S. Kahyaoğlu
Rize Çayeli, Çilingir Köyü’nde doğmuş ve aynı köyde vefat etmiştir. ( 1843-1909 arası yaşadığı sanılıyor ) Babasının Alican, annesinin adı Zeynep’tir.
Okuma ve yazmayı kendi öğrendiği söylenir. Tüm yaşamını alçak gönüllülükle gösterişsiz bir köylü olarak geçiren ozanımız ; oldukça zeki, şakacı, hazır cevap ve nükteli kişiliği ile halk arasında Keya’nun Sale ismiyle tanınmıştır.
Şiirlerinde tasavvufi öğeler yanında yöresel unsurlar da zengin olmakla yörenin yaşamına dair birçok bilgiyi vermektedir. Yaşadığı dönemde kullanılan dilin ayrıntıları ve zenginliğini aşağıdaki şiir ve destanlarından anlıyoruz.
Şiir ve destanları vefatından sonra yakınlarınca kaleme alınmış ve derlenmiştir. Bu şiir ve destanlar bizlere ulaştıran araştırmacı Fahri Boncukçu bey ve Çayeli Vakfı’na teşekkür ediyoruz.
Bu Günlerde…
Bu günlerde bizum ehbabi azam
Nameler gönderdi Rum diyarinden
Bazı sozlerini, hoş sefa gördum
Malik olamadum bir efkarinden.
Nesipsuz kurbetten geri gelinmez
Ruzgar esmeyince daller salinmez
Memnun olduğumun heddi bilinmez
Hatir i acizin istifasinden.
Şemikzade bus edeyim gözuni
Bi gün ak edorom senun yuzuni
Zatuna gönderdum boyi uzuni
Kırat kibi ele al yularinden.
Altmış tarihinde cihane geldum
Gözu açtum behri Umman’dan daldum
Üçyüzelli ehbabi kalem aldum
Elli dort hanenun henarinden.
Sedekat mevlanun doğri yolidur
Ehbaple muhabbet güller gülidur
Menfaatsuz ehbap bende dolidur
Ne çıkar tebaa namerdarinden.
Destan gönderduğum iki kat oldi
Posta vapurleri bir kırat oldi
Kendi ehbaplerum cümle mat oldi
Bakalum oğlumun kafadarinden.
Ol sebepten bize elum sizedur
Ehbap edup taşınması cezadur
Herkes kendi menafiğun gözetur
Bir kimse ayrılmaz kendi karinden.
S.Kahyaoğlu
Oğul …
Hocan kimdur kimden alursen dersi ?
Emek eyle alış Ayet el Kürsi
Kör Şeytan’den katre alursen hersi
Hint tavuğu kibi şişersen oğul.
Bad i Saba daim durmayup eser
Suğun elunuzde kalduk muesser
Vallahi intizar çok umur keser
Belki binler işi yaşersen oğul.
Her dem asi olma baba anana
İtaat etmenuz farz imiş sana
Çok intizar alma gel dinle bana
Sora pisluğuni eşerse oğul.
Her daim umrumuz devrolur gider
Ana, hele hele ah ider peder
Yetmez mi bizlere bu kadar keder ?
Ne gam deryasını deşersen oğul.
Şeytan oğunuze kurar kapani
Kanduramaz Allah’ine tapani
Kimden aldun elundeki sapani
Her daim dikine koşersen oğul.
Boyleruna baksan gayet fentaze
Eşkalna baksan benzeyur saze
Ne bi elen vardur ne bi cenaze
Ne içun doldurur boşersen oğul ?
Bildurmak değildur kendi ozumi
Gelen gider durmaz açtum gözumi
Tecrübe eyleyun gafil sozumi
Sora şalvaruna işersen oğul.
Baba elur kalmaz senun peşuna
Zehirler katilur tatli aşuna
Ol zamanda aklun gelur başuna
Baba deyup ağlar pişersen oğul.
İnsan bir balçikten olmiştur hamur
Gezduğun yollerde olmaz mi çamur ?
Ne denizde duman ne dağde yağmur
Coşmuş dere kibi daşarsen oğul.
S. Kahyaoğlu
" akıl ve gönül ; insan ...