Feretiko Hakkında

      Feretiko Hakkında

      Rize yöresinin geleneksel dokumalarından olan feretiko,sağlam, doğal yapısı ve şık görünümü, yöreye has sanat anlayışını bünyesinde barındırması itibarı ile geçmişte olduğu gibi günümüzde de salonlarda,yemek odalarında masa ve sehpa örtüsü olarak kullanılmakta...
      Feretiko bezinden imal edilen giysilerin,feretikonun hammaddesini kendir liflerinin oluşturması nedeniyle sağlıklı olması,ev tekstili ürünlerinin sanatsallık ve zarafet örneği teşkil etmesi,tamamen el tezgahında dokunuyor olup hiçbir şekilde makine kullanılmıyor olması,hammaddesi olan kendirin Romanya'dan ithal ediliyor ve Türkiye'de yetiştirilmemesi,örneklerin büyük çoğunluğunun sadece bir kez işlenmesi,çok uzun süreden beri bölgede varlığını sürdürüp bölge halkı tarafından uzun süreden beri dokunulup kullanılması feretikoyu diğer kumaşlardan ayıran önemli özellikleridir..



      --------------------------------------------------------------------------------


      Yüzyıllardan beri Rize yöresinde gerek günlük hayatta kullanılan giyecek vs. ihtiyaçların karşılanması,gerekse evin çeşitli bölümlerinde, yüksek,yöreye özgü sanat anlayışıyla dokunup işlenen feretikoların sergilenmesi amacıyla dokunan ürünler,özellikleri itibarı ile yöre dışı piyasanın da ilgisini çekmiş,giyecek eşya alanında,bilhassa da masa ve sehpa örtüleri,peşkirler,salon ve yemek odası takımı gibi ev tekstil ürünleri alanında yoğun talebe muhatap olmuştur.



      --------------------------------------------------------------------------------

      Türkiye coğrafyasında yaşayan her alt kültürün olduğu gibi Rize yöresi insanının da kendi içinde çeşitli doğal ve beşeri faktörlerin etkisiyle oluşturmuş olduğu zengin bir kültür mevcuttur.Feretiko özgün dokuma tezgahı,yöreye has,yörenin kültürünü ince bir üslupla yansıtan desenleri,günlük hayattaki gereksinimleri karşılaması ile Rize yöresinin meydana getirdiği kültürel-ekonomik faaliyettir.Nitekim feretiko kültürel-sanatsal bir faaliyet olmasının yanı sıra geçmişten günümüze yöre halkının iç ve dış pazarlar da bu ürünü pazarlaması itibarı ile ekonomik içeriği de olan bir faaliyettir.


      --------------------------------------------------------------------------------

      Özellikle çeyiz eşyası olarak ilgi gören feretiko,düz bez olarak boyama ve geleneksel Türk el sanatlarında(özellikle hesap işinde) özel ilgi görmekte,bu işle ilgilenen kişi ve kurumlarca ısrarla talep edilmektedir.
      Dosyalar
      • adsýz.bmp

        (226.63 kB, 475 defa indirildi, son indirme: )

      feretiko nedir

      Feretiko Hint keneviri(kendir ) ipinden el tezgahında dokunan,Rize kültürüne ait,Rize
      yöresinde dokunan bir bez türüdür.Rize bezi diye de adlandırılmakla birlikte bezin orijinal ismi feretikodur.

      !960'lı yıllarda çayın Rize'ye gelmesinden önce Rize'de hemen her evde bir feretiko tezgahı bulunuyordu.Günümüzde çay bitkisinin doldurduğu alanlar yine bu tarih öncesinde kendir bitkisiyle, feretikonun hammaddesi olan kendir ipinin sağlanması amacıyla ekili bulunmaktaydı.Kendir bitkisinden ip çıkarma işleminin oldukça zor ve zahmetli olduğunu söyler yaşlılar...Şöyle ki Nisan ayının ortalarına doğru mısır ekimiyle birlikte humuslu toprağa ekilen kenevir tohumları Ağustos ortalarına doğru bir buçuk-iki metreye ulaşınca hasat edilir.Hasat edilen kendir ağaçları birkaç gün kabuklarının gevşeyip soyulmaya müsait hale gelmesi için yağmura bırakılır.Rize'nin nemli ve yağışlı iklimi keneviri istenilen hale getirmeye müsaittir.Güneşte ağarıp yağmurda gevşeyen çubuklar soyulduktan sonra her köyde bir yada iki tane bulunan tokmaklarda dövülür.Sonra taraktan geçirilip ip halini alır.İp haline getirilen kendir liflerinin sarılması için çıkrık kullanılır.İplerin yumaklanmasıyla çözgüler hazırlanıp hazırlanan çözgülerle feretikonun özel tezgahında dokunup bez haline getirilir.Oluşturulan bu beze feretiko denir.Kumaş, kalitesi,sağlıklı olması ve zarafetiyle gerek giyim alanında gerekse üzerine işleme yapılmak suretiyle kullanılagelmektedir.




      --------------------------------------------------------------------------------

      KENDİR ÜRETİMİ ve RİZE BEZİ

      Kendir, yurdumuzun bir çok bölgelerinde yetişen sınai bir bitkidir. Elyafı dışında, tohumundan da yağ üretimi yolu ile faydalanır. Genellikle kendir elyafından halat, ip, sicim üretilir; iklimi sayesinde ise Rize de yetişeninden elde edilen liflerden gayet ince iplik bükülebilmekte ve bununla da gayet ince , nefis bezler dokunabilmektedir.

      Bize verilen teknik bilgiye göre, Rize ikliminin az güneşli ve çok yağmurlu oluşu, liflerin sertleşmesine engel olmaktadır. Kastamonu'dakinin halat yapımına, Rize'dekinin ince iplik ve bez dokumasına yararlı oluşu, bundan doğmaktadır.

      Rize ırmak ve dere sularında fazla oranda ozonun varlığı, kasarlamada bezlerin beyazlatılmasında önemli rol oynamaktadır. Bazen beyazlatma, deniz suyunda varolan klor sayesinde sahilde de yapılmaktadır. Rize suları kireç tenörü ölçeği 4 dereceden düşük olduğundan bu nitelik de üretiminden önemli rol oynamaktadır.
      Resimler
      • oturma-grubu.jpg

        14.89 kB, 317×238, 1,358 defa görüntülendi

      DÜnden BugÜne Feretİko

      Geleneksel Rize el dokumacılığının temelini teşkil eden feretikonun yöreye hakim olmuş olan İskitler(M.Ö.VIII.YY-M.Ö.IV.YY) tarafından Rize yöresi insanına kazandırıldığı düşünülmektedir.Nitekim iskitlerin yaşam tarzını anlatan Heredot'un kitabında iskitlerden bahsederken bu milletin kendirle alakalarından bahsetmiştir.Rize bölgesinde halen kalıntıları bulunan İskitlerin kendir dokumacılığını bölge insanına miras bırakması durumu önemli bir ihtimaldir.


      Bilinen en eski feretiko tezgahı-Rize Müzesi
      Resimler
      • muze-1.jpg

        11.91 kB, 317×238, 1,411 defa görüntülendi