Öykünün Başladığı Yer : Akdeniz - 2

Fakat bu sırada, Goeben' in ana makianalarında ve kazan dairesinde muhtelif
teknik sorunlar başgöstermişti. Henüz bu sorunlar giderilememişken Amiral bu
kez de, Cezayir' e yapacağı saldırı sonrasında batıya, okyanusa değil de, doğu
istikametine, yani doğruca Osmanlı sularına doğru hareket etmesi yönünde yeni
bir emir aldı. Bu çok gizli emirde, henüz tarafsız durumda bulunan fakat Alman
sempatizanı olan Osmanlı hükümetini savaşa çekmesi isteniyordu.

Emirlere harfiyen uyan Souchon, ilk önce Fransız üslerine karşı bir saldırıya
girişti. 01.08.1914 tarihinde Phileppe ve Bona' daki Fransız koloni limanlarını
topa tuttuktan sonra, Goeben ve refakatindeki Breslau, Osmanlı sularına sorun
çıkmadan ulaşmalarını sağlayacak miktarda kömür almak üzere İtalya' ya doğru
hareket ettiler. Fakat tam da bu sırada, İngiliz Donanması Akdeniz Filosu' na
bağlı gemiler onları aramaya başlamışlardı.

İngiliz Donanması Akdeniz Filosu komutanı olan sir Berkeley Milne, Goeben ve
Breslau' yu takip etme emri almış bulunuyordu ve İngiltere' nin Almanya ile bir
savaşa girmesi durumunda bu gemilere karşı saldırı düzenleyecekti.

Emirleri alan sir Milne, komutası altında bulunan iki güçlü savaş kruvazörü HMS
Indefatigable ve HMS Indomitable' a her iki Alman gemisini araştırma görevi
verdi. Böylece iki taraf arasında bir ölüm yarışı başlamış oluyordu. Fakat SMS
Goeben ve Breslau, üstün hızları sayesinde İtalya' nın Messina Limanı' na tam
zamanında ulaşmayı başardılar. Goeben' in kazanlarındaki soruna rağmen bu
hıza çıkabilmesi üyük bir başarıydı.

Goeben ve Breslau Messina' da bulunan Alman kömür gemilerinden kendilerini
Türk sularına rahatlıkla götürecek miktarda toplam 1500 ton kadar kömür ikmali
yaptılar. Fakat her iki Alman gemisinin kömür ikmali devam ederken, İngilizler
yetişmişler ve kendilerini limanın açıklarında, Messina' nın batısında beklemeye
başlamışlardı. Fakat Souchon, her ne olursa olsun şansını denemeye karar
verdi. Türk sularına doğru hareket edecek ve mecbur kalırsa İngiliz gemileri ile
savaşacaktı. Fakat, yine de bazı taktikler kullanmak ve gemilerinin yüksek
hızından yararlanmak kaydıyla onların elinden kurtulma şansı da vardı. Fakat
buna rağmen Souchon, Osmanlı sularından 1000 mil uzaktaydı ve oraya güven
içinde ulaşması pek de kolay görünmüyordu.

Durumu hızla değerlendiren Amiral, kararını verdi. Kumarı oynayacak ve Türk
sularına ulaşmak için elindeki kozları kullanacaktı.

battlecruiseryavuz.hypermart.net

Osmanlı imparatorluğu'nda "Alman eğilimi" kısa süre sonra "Alman sevdası"na dönüşüyor.
Bu sendadır Osmanlıyı savaşa sürükleyen.
Bu sevdadır 2 Ağustos 1914 Osmanlı-Alman gizli ittifak anlaşması gereğince Osmanlı Genelkurmay Başkanlığı'nın Alman general Bronsart Von Schellendorff'a devrinin müsebbibi.
Sizce bu, bir millet için utanç kaynağı değilse nasıl izah edilir ?
Sonrasında mı?
Sarıkamış ve benzeri facialar birbirini kovalıyor.
Yazık ediliyor bu millete !..

Amiral Souchon ile İngilizler Arasındaki Büyük Yarış

Amiral Souchon, 05.08.1914 gece yarısı yeniden denize açıldığında, İngiltere ile
Almanya arasında savaş başlamış bulunuyordu. Yapabileceği yegane şey ise
kendisinden çok daha güçlü durumdaki İngiliz savaş fiolsundan kaçmaktı. Bu
filoda iki savaş kruvazörü dahil ondan fazla gemi vardı. Fakat, Goeben ile hafif
kruvazör Breslau, limanı terkederlerken karşılarında kendilerini bekleyen İngiliz
gemilerini bulacaklarını uman mürettebat, garip bir şekilde, Milne' in gönderdiği
tek gemi olan HMS Gloucester ile karşılaştılar. Bu İngiliz gemisi, ay ışığında her
iki Alman gemisini belirleyerek İngiliz komutanına düşman gemilerinin doğu
rotasında ilerlemekte olduklarını haber verdi.

O sırada Goeben' de İngiliz gemisini farketmişti fakat Souchon Gloucester' in
üzerine gitmeyi ve ateş açmayı uygun bulmadı. Çünkü hem kaybedecek zamanı
yoktu, hem de Goeben' in makinalarını zorlamak istemiyordu. Bunun yerine
İngiliz' lerin radyo mesajlarını bozmaya çalıştı. Fakat, sabaha doğru hızını iyice
arttıran ve Alman gemilerine yaklaşan Gloucester uygun menzile girince ateş
açtı. Alman gemileri kısa sürede ateşe karşılık verdiler fakat her iki taraf ta hiç
bir isabet kaydedemedi.


Amiral Wilhelm Souchon

Seyir sırasında, Amiral E.C. Troubridge komutasında olan dört gemilik diğer bir
İngiliz filosu da her iki Alman gemisini görmüş ancak bu gemilerin hiç biri SMS
Goeben ile boy ölçüşebilecek güçte olmadığından saldırıya geçememiştir. Ama
yine de Troubridge daha sonra bu davranışı nedeniyle harp divanına verilmiştir.
Goeben' in üstün top atış gücü ve menziliyle, ağır mermileri karşısında yapacak
fazla bir şey yoktu. Yaşanan bu olayların ardından, Amiral Milne toparlanıp hızla
Türk sularına dümen kırmış ve iki savaş kruvazörünü de bölgeye gönderme
kararı almışsa da artık çok geçti. Goeben ve Breslau Çanakkale' ye neredeyse
varmak üzereydi.

battlecruiseryavuz.hypermart.net

Amiral Souchon ile İngilizler Arasındaki Büyük Yarış - 2

10 Ağustos 1914 tarihinde SMS Goeben ve SMS Breslau, şafak sökerken Türk
sularına ulaşmış ve Çanakkale Boğazı önüne gelmiş bulunuyorlardı. Goeben ve
refakatindeki kruvazör, binlerce millik uzun bir yolculuğun bütün yorgunluğunu
üzerlerinde taşımaktaydılar. Peşlerindeki İngiliz gemileri hala onları yakalamaya
çalışıyorlardı ama artık ellerinden kaçırmışlardı. Bu fiyasko aynı zamanda Milne
için kariyerinin sonu anlamına geliyordu. Kısa bir süre sonra, Türklerle yapılan
görüşmeler gerekli vizenin verilmesiyle sonuçlanacak ve her iki Alman gemisi
Çanakkale Geçidi' ne girecek, oradan da İstanbul Limanı' na ulaşacaklardı.

Goeben ve Breslau' nun İstanbul' a güven içinde gelip demir atmalarının hemen
ardından, Alman diplomatlar, Osmanlı yöneticilerine İngiltere' ye sipariş edilmiş
bulunan iki yeni dretnota (Sultan Reşat ve Sultan Osman) İngiliz hükümetince
el konulmuş bulunulduğu ve İngiliz' lerin sözleşmeyi bozmuş olduğu yönünde
hatırlatmada bulunmuşlardı. Gerçekten de İngiliz Amirallik Dairesi ve Yüksek
Deniz Lordluğu savaş durumunda bu gemilere ihtiyaç olacağı düşüncesiyle el
konulmasına karar vermiş ve Türklere satmaktan vazgeçmişti. Fakat şimdi bir
fırsat vardı ve Alman İmparatoru Wilhelm, Osmanlı' lara iki yepyeni ve üstün
gemi sunmaktaydı.

SMS Goeben' in yeni adı : Yavuz

Bu son derece cazip teklifin yapılmasından sadece bir kaç saat sonra, Enver
Paşa hükümeti her iki gemiyi de satın almaya karar verdiler. İngiliz' lerin sipariş
edilmiş ve hatta parası da ödenmiş bulunan iki gemiye el koyması üzerine çok
zor durumda kalan Osmanlı Devleti, bu duruma iki eliyle birden yapışmıştı. Fakat
Alman mürettebat yapılan sözleşme gereğince gemilerdeki görevine devam
edecekti. Amiral Souchon ise Osmanlı Donanması Büyük Amiralliğine atandı ve
gemilerin adları Yavuz Sultan Selim ve Midilli olarak değiştirildi.

battlecruiseryavuz.hypermart.net

SMS Goeben' in Yeni Adı : Yavuz - 2

Bütün bu tarihi olayların ardından, onarıma alınan Goeben' in kazanlarındaki
sorunlar giderilmiş ve savaş kruvazörü Osmanlı Donanması' nda bulunan diğer
gemilerle birlikte savaşa hazır hale gelmişti. Amiral Souchon kısa sürede Yavuz,
Midilli, Hamidiye, Mecidiye ve çeşitli destroyerlerden oluşan bir savaş filosunu
meydana getirdi. Bu hazırlıklar sürerken bir yandan da Osmanlı Devleti, Rusya
ile kozlarını paylaşmaya, yani savaşa girmeye hazırlanıyordu. Enver Paşa, ezeli
düşman Rusya' yı yenerek büyük topraklar elde etmek hayalindeydi. Marmara
Denizi ve Karadeniz' de yapılan bir sürü hazırlık ve tatbikatların ardından, Amiral
Souchon tekrar açık denize açılacak ve bu defa Rus limanlarını bombardıman
etmek üzere hareket edecekti.


Önemli Rus Limanlarının Topa Tutulması

29.10.1914 sabahı, şafak sökerken Türk savaş gemileri Rus limanlarını topa
tutmaya başladı. Özellikle Yavuz, Sivastopol limanı üzerine yoğun bir topçu ateşi
açtı ve bu arada Prut adlı bir mayın dökme gemisini de batırdı. Ayrıca Teğmen
Puschin adlı bir destroyeri de kullanılmaz hale getirdi. Kısa bir süre sonra Yavuz
Mariupol' dan Sivastopol' a doğru yol almakta olan bir ticaret gemisine de
Balaklava açıklarında rastladı ve ele geçirdi. Ayrıca, 29.10.1914 gecesi Kertch
Geçidi çıkışına 60 kadar mayın döşeyerek Yalta ve Kazbek adlı Rus gemilerinin
batmasına neden oldu.

Yavuz' un 280 mm çaplı ağır mermileri liman tesislerine büyük zararlar vermiş,
bir çok önemli yapıyı yerlebir etmişti. Bu arada isabet alan bazı cephanelikler
de havaya uçtu. Sivastopol ve Odessa' nın bombardımanı sırasında, Rus kıyı
savunma bataryaları tarafından Türk gemilerine baraj ateşi açılmışsa da önemli
bir hasar oluşmamıştır. Bu atışlardan sadece Yavuz iki isabet almış ve hafif
zararlar oluşmuştur. Mermilerden biri ikinci bacaya, diğeri ise güverteye isabet
etmiş fakat geminin zırhını delememiştir.

Bu operasyonların ardından, 30 Ekim 1914 tarihinde Rus Çarlığı, arkasından
da İngiltere ile Fransa Osmanlı Devleti' ne savaş ilan ettiler. Böylece eski bir
imparatorluğun kaderi de tayin edilmiş oluyordu. Savaş ilanının ardından, bazı
Rus pre-dretnotları ile zırhlı kruvazörleri derhal Türk Limanlarına hareket ettiler
ve bazı önemli limanları bombaladılar. Fakat Souchon komutasındaki Osmanlı
savaş filosu böyle bir saldırıyı bekliyordu ve hemen yine denize açıldı.


Cape Sarych Deniz Savaşı

Renkli yaşamı süresince Yavuz' un belki de en önemli savaşı Cape Sarych
Deniz Savaşı olarak bilinen çarpışmadır. Türk limanlarına karşı yapılan Rus
saldırısının ardından Souchon, Yavuz ve Midilli ile, vakit kaybetmeden eski ve
daha yavaş olan Rus zırhlılarına karşı bir hareket başlatmayı uygun bulmuştu. Bu
kez Yavuz' un karşısında Amiral Andrei Avgustovich Ebergard komutasındaki
Rus Karadaniz filosu bulunuyordu. Fakat Rus gemilerinin sayıca üstünlüğüne
karşılık Yavuz ve Midilli' ye göre çok düşük olan hızları büyük bir dezavantajdı.
Bu gemiler, savaş kruvazörlerinin özellikle yok edeceği türden hedefler olarak
biliniyordu. En hızlı olan Rus pre-dretnotu dahi Yavuz' dan 10 mil daha yavaştı
Yine de sayıları çoktu ve bazıları daha büyük çaplı toplara sahipti. Bu gemiler
arasında Evstafy, Ioann Zlatoust, Rostislav, Panteleimon ve Tri-Sviatitelia adlı
dretnot öncesi zırhlılar vardı.

battlecruiseryavuz.hypermart.net

Souchon' un çıkışının ardından, 17.11.1914 öğleden sonrası Türk ve Rus savaş
filoları birbirlerini belirlediler. Bir keşif sürecinin ardından gemiler savaş hattı
boyunca dizildiler. Yavuz, Midilli' nin desteği altında borda atışı yapabilmek için
hızla sancak tarafına dönerken, Rus gemileri de tek sıraya dizildiler. Rus Amiral
Ebergard, savaş kruvazörünün üstün hızı ile başedemeyeceğini bildiği için
gemilerini olabildiğince yaymaya çalışarak Yavuz' un ateşini tek bir noktaya
toplamasına engel olmak istiyordu. En önde sancak gemisi Evstafy, arkasında
ise sırayla Ioann Zlatoust, Rostislav, Panteleimon ve Tri-Sviatitelia yer alıyordu
Bu gemilere destek veren her iki tarafa ait destroyerler de kanatlarda dizilerek
torpil saldırısı için vaziyet kollamaya başladılar.

Karşılıklı menzil 8000 yardaya düşünce Rus Amiral ateş açma emri verdi.Bunun
üzerine ilk olarak Evstafy iki salvo ateş açtı ve Cape Sarych Savaşı başladı. Bu
ateşi takiben Yavuz 28 likleriye borda ateşi açtı. Yavuz' un 28 santimetrelik ağır
toplarından açılan salvo ateşi sonucu yaklaşık 4 ton ağırlığında çelik ve güçlü
patlayıcılar infilak ediyordu. Evstafy kısa sürede isabet aldı ve gemide yangın
çıktı. Ayrıca iki topu hasar gördü.

Fakat Rus gemilerinin atışları da oldukça isabetliydi. Souchon bir yandan 280
likleriyle Evstafy' i döverken 15 santimlik toplarını da diğer gemilerin üzerine
çevirdi. Bu arada Midilli de destek ateşi veriyor ve düşman gemilerinin Yavuz'a
ateş teksif etmelerini önlemeye çalışıyordu. Fakat ilerleyen dakikalarda savaş
kruvazörü 12 inçlik mermilerle vuruldu, 150 santimlik iki taret saf dışı edildi ve
yangın çıktı. Petty officer' lar yangının olduğu bölmelere su pompalayarak hızla
tehlikeyi bertaraf etmeye çalışırken, Evstafy' nin diğer mermisi iskele güverte
zırhını delerek içerde infilak etti. Yavuz' un iki bölmesi çöktü ve birçok denizci
öldü.

Bu durum karşısında Souchon, cephaneliklerin tehlike altına girmesi sonucu
harekatı durdurma kararı aldı ve geri çekildi. Bu karar son derece isabetli bir
karardı çünkü Jutland Savaşı' nda bu nedenle 3 İngiliz savaş kruvazörü havaya
uçmuştu. Savaş sonunda her iki tarafında gemi kaybı olmamasına karşılık, Rus
gemileri, özellikle de Evstafy ciddi isabetler almıştı. Yavuz' un da önemli darbe
aldığı çarpışma sonucu her iki taraftan çok sayıda denizci ölmüştür.

Karadeniz' deki Diğer Operasyonlar

Cape Sarych Savaşı' ndan sonra Yavuz limana geri döndü ve onarıma alındı
Bir kaç hafta süren tamirden sonra tekrar denize açılmaya ve savaşmaya hazır
duruma gelmişti. 03.04.1914 tarihinde, Odessa - Sivastopol hattında bir Rus
ticaret gemisini, Vostochnaya Zvezda' yı batırdı. Böylece bir savaş kruvazörü
olarak, asli görevlerinden bir diğerini, düşman ticaret gemilerini yakalayıp
batırma görevini yerine getiriyordu. Bu arada Midilli da boş durmamış ve o da
Providans adlı başka bir gemiyi batırmıştı. 04.07.1916 tarihinde de Midilli hafif
kruvazörü, Yavuz' un kalkanı altında Rus asker taşıyıcı gemisi Rokkliff' e saldırdı
ve torpilleyerek batırdı. Daha sonra da Sochi Limanı açıklarında Rezvy adlı
başka bir gemiyi hasara uğrattı.

Tüm bu harekatların yanısıra, Yavuz savaşın sonuna kadar diğer gemilerle ve
özellikle Hamidiye kruvazörü ile birlikte başka harekatlara da katıldı ve akıncı
olarak görev gördü. Bunlardan başka, Çanakkale Savaşları sırasında güçlü
İngiliz - Fransız Donanması' na karşı endirekt savunmada bulundu. Yavuz artık o
günlerde elde kalan son etkili gemiydi ve karşısında yirmiden fazla düşman
gemisi vardı. Bu nedenle Souchon gemiyi ölümcül bir tehlikenin içine atmayı
uygun bulmadı. Bu çarpışmalarda Yavuz dönemin en güçlü İngiliz dretnotu olan
HMS Queen Elizabeth ile top düellosu yapmışsa da her iki tarafın atışlarında
isabet kaydedilmemiştir.

battlecruiseryavuz.hypermart.net

Yavuz' un Barış Dolu Mutlu Yılları

Birinci Dünya Savaşı sona erdiğinde Yavuz, dünyadaki yegane Alman yapımı
savaş kruvazörüydü. Çünkü bütün Alman dretnot ve savaş kruvazörleri, İngiliz
Scapa Flow deniz üssünde kendi kendilerini batırmışlardı. Yavuz daha sonraları
İkinci Dünya Savaşı' nı da gördü. Ama Türkiye bu savaşa katılmamıştı ve koca
gemi için herhangi bir tehlike söz konusu değildi. Yavuz yıllarca süren yaşamı
boyunca Türk Donanması' nda sancak gemisi olarak görev gördü.

Bütün bu süre içinde tek üzücü görevi, Türkiye Cumhuriyeti' nin kurucusu büyük
önder M. Kemal Atatürk' ün cenazesini taşımak olmuştur. Yaşamı süresince bir
çok tatbikata katılmış, yabancı devlet başkanlarını ziyaretlerinde top atışı ile
selamlamıştır. Yavuz birkaç kez de havuza alınmış ve modernize edilmişti. Ama
savaş kruvazörü 1960 lı yıllara gelindiğinde artık yaşlanmıştı ve yorgun düşmüş
durumdaydı. Denizlerde geçen yarım yüzyıllık bir hizmet süresi, şanlı Yavuz' u
yıptartmıştı.

Onurlu Bir Kariyerin Sonu

Yavuz' un yaşından başka bir sorunu daha vardı. Savaş kruvazörü yakıt olarak
kömür kullanıyordu. 50 li yılların sonuna gelindiğinde ise, dünyada kömür yakan
askeri gemi hemen hemen kalmamıştı. 1960' lı yılların sonunda yaşlı geminin
artık ekonomik ömrünü tamamlamış olduğuna karar verildi. Oysa modernize
edilerek mazota çevrilme imkanı vardı. Bir çok uzmana göreyse artık zırhlı gemi
çağı, savaş kruvazörü ve savaş gemisi dönemi kapanmıştı.

Yavuz bir süre sonra hizmetten çıkarıldı ve 1971 de hurdaya ayrılarak Haliç' te
çürümeye terkedildi. Aslında böyle bir muameleyi hiç bir zaman haketmemişti.
Onu bekleyen kötü bir gelecek vardı. Bazı idareciler, son derece cahilce bir
karar vererek onun sökülmesine karar verdiler. Bu talihsiz kararın sonunda
gemi, 1971 yılında hizmetten çıkarılmış ve sonunu beklemeye başlamıştır.

Bu bizce çok büyük bir hatadır. Çünkü Yavuz, yaşayan bir deniz müzesi ve bir
dönemin, dretnotlar döneminin canlı bir hatırası olabilirdi. O dünyada kalmış
olan yegane savaş kruvazörüydü ama ülkeyi o yıllarda yönetenler ! onun büyük
kıymetini bilecek kapasitede değillerdi. Yavuz bir yüzer müze olabilir ve gerek
yurt içinden, gerekse dışından sayısız insan tarafından gezilebilirdi. Bunun ABD
ve İngiltere başta olmak üzere bir çok ülkede örneği vardır. Hatta Yunanistan
bile, ünlü gemileri, Averof zırhlı kruvazörünü müze olarak saklamaktadır.

Ne yazık ki bunlar olmadı.. Yavuz şimdi artık sadece her denizcilik tutkunu Türk
için bir anıdan ibarettir. Onun hatırası önünde eğiliyoruz ve üzerinde görev
yapmış bulunan herkesi derin saygı ile anarken, sökülmesine karar veren ve
sökülmesinde emeği geçen herkesi nefretle kınıyoruz.

Onurlu hatırası sonsuza kadar var olacak. Güle güle şanlı Yavuz.

battlecruiseryavuz.hypermart.net

Osmanlı'nın hatası,ekonomik gücü olmadığı halde,yıkılmamaya çalışan ülke durumunda olduğu için;1.'si yaptığı en büyük hata;Enver Paşa'nın Alman hayranlığından yola çıkarak,o gemileri satın alıp savaşa katılması yanlıştır.
Zaten Enver Paşa'nın hataları daha sonraları da ortaya çıkacak,çok yanlış kararlar verdiği durumlar olmuştur.
Yanlış bilmiyorsam;Yavuz kruvazörü'de parçalarına ayrılarak jilete çevrilmişti...
Bunun yapılmasını içtenlikle kınıyorum!

Kerem KOBAL