Yöremizde Kullanılan Alet ve Eşyalar
-
-
-
ÇAÇA SİLECEĞİ ............. Kumar agacından yapılmıs uc parmaklı kucuk
gelberi
HARO ve BORONDUK.......Çeft ederken kullanılan ekıpman
Çeft etmak.....okuzlerle tarla surmek
ÇAÇA...............Ormandaki kuru yapraklar, guz aylarında bu yapraklar
toplanarak kısın ahırlarda hayvanların altına serılırdi
Eli opulesi analarımız caca sılerken topladıkları bırkac
kestaneyı yemez bıze getırırlerdıSAYGILARIMLA -
Yayuk, ayran yapmak icin kallin iplere bagli olan bir nese (salla oyoni, salla buyoni)
Kukma, su testisi
Pilita, bir cesit firin ve soba bir arada
Dingil, Zil
Tongal, Ineklerdeki can
Kopri, uzun sapli keski
Gelberi, agaclardan düsen yapraklari toplamak icin bir nesne
Oreg, ot kesmek icin bir nesneSelam ve Saygi ile :] -
-
-
-
-
-
-
kelmi=sandalye
koc=üc bacakli (bazende dört bacakli)cam agacindan yapilan bir portetif sandalye
mol=heyvon yemi (mesela, ihlamurmoli, budardukden sonra mol etmis olursen)
saceyek=acik atesde yemek pisirmek icin bir metal nesne
omuzluk=evun catisinun ortasindeki boyuk agac, evun catisini tasimak icun yapelur
reka=kiremitun altina cakelen citaler
ovonk=segerler icun sicak yemek
kolo=yeylede cam agacinun kabuginden yapelen peynir kabi -
kedanoç:aslen ermenice diye bilinir ama yanlıştır evet tam bir hemşin Şivesidir anlamıda kaşık kabıdır
kunkelah:yine aynı hemşin Şivesi ise ev ve ahır arasındaki yalıtım boşluğu
mersuk:hayvanların ahırda yem yedikleri tek sıra boşluk
karga burnu:kapıların kilitlenmesinde kullanılar araç bir çeşit kilit
dogdi:balta tahra diye adlandırılan kopri :)) bizim dilde kısaca kesici aletlerin arkasındaki sert yer
ferahti:çit
kakaçur:hayvanların ahırlardaki kalan gübrelerinin suya karışmış hali
ve diğer bir sürü tabiki bu isimlerin ermenice olmadığınıda kayıtlı arşivi ile kanıtlayabilirim
bulutların ülkesi -
-
Nacak : Küçük balta
Çafi : Ahırlarda kullanılır, gübre atmak için.
Goç : Kısa kütük.
Tahra : Küçük balta, ucu eğri.
Herig : Sivri uçlu kazma.
Cugal : Küçük kazan, süt sağılır içine.
Lenger : Eskiden kullanılan bir kab.
Halgun : Eskiden kullanılan bir kab.
Kadı : Tahtadan yapılır, içine peynir konulur.
Kukar ( geroç ) : Ucu eğri uzun sopa.
Doğdi ( gedvaliç ) : Lahana dövmek için kullanılan kısa sopa.
Reyka : Bir çatı malzemesi.
Muh : Çivi .
Dolayluk : Eskidne bele sarılan bir bez.
İşluk : Kadınların kullandığı bir giysi.
Uruba : Elbise için kullanılır.
Egiş : Ocakla ilgili bir alet.
Peleki taşı : Eskidne ocakta kullanılan yayvan taş.
Harduma : Yayla evinin üstündeki tahtalar.
Gavrikeran : Yayla evinde üsteki kalın yatay direk.
Mesur : Ahırda hayvanların ot yediği çukur.
Çernak : Yaylaya giderken seğerlere takılan çırnak.
Firfila : Çobaların kullandığı ıslık aleti.
Keteman : Eskiden sağım yapılırken seğerun üstüne atılan tuz kabı.
Gegma : Gügüm ...
Not : Bu kelimelerin çoğu Çayeli Arsevos ve Senoz Deresi köylerinde halen kullanılmaktadır.
Ayrıntılar için Muzaffer Arıcının Şive Sözlüğü, Ali Gündüz ün Hemşinliler kitabı, İ.Zeki Eyüpoğlu nun Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Osman Kuyumcu nun Türkçe nin Hemşin Ağzı Lisans tezi ne bakılabilir.
Not : Karkeloh Lazlakar yaylamızda bi yerin ismidir, anlamını bilmiyorum... -leh-loh ekine gitmek lazım belki ...: )" akıl ve gönül ; insan ... -
kelmi = Semli
Hemşin'de bazı kelimeler köyden köye bile farklı şivelerde kullanılmaktadır. Ben arkadaşlarımın yazdığı kelimelerin bizim köydeki şivelerini veriyorum.
reka= reyka
ovonk=ovank
Goç : Koc
Herig : Orig
Halgun : Halgin
Kadı : Kadel
Çernak : Çinlak
Yine bizde işluk denilen kadın giysisine Dolaylık olarak da adlandırılmakta olduğunu gördüm.
Dolayluk : İşluk
Doğdi ( gedvaliç ) : Lahana dövmek için kullanılan kısa sopa.
Doğdi bizde balta, nakacak ve korpide sapın geçtiği yerin arka tarafına verilen isimdir.
Lahana dövülen alete ise bizde Kevdaliç denilmektedir.Hala tanımamışlar / Hemşin'deki BİZ'leri / Hemşin temizleleyecek / İçindeki TİZ'leri... -
Gudel=İçine meyve toplanan sebet
Musakal=Uzak dallardaki meyveyi toplamaya yarayan uçu torbalı sopa
Geroç=Uzak dalları çekmee yarayan burnu eğik dal
Dişli=Kocaman çatala benzeyen annemin kemreyi sepete koyarken kullandığı bide çay alım evlerinde çayı havalandırmak için kullandıkları alet.
Gukma=Bildiğimiz güğüm
İskemli=Bİldiğimiz tabure
kuski=Genelde annemin hoçka dikme için toprağı deldiği uzun ağır demir
nacak=baltanın küçüğü
Kopri=Ne balta ne tırpan nacak hiç değil
cilor çibuk=ince karayemiş sopasi...annemin korkutma gerecide diyebilirimAşkta tıpkı ELİF gibidir isminde gizlidir ama okunmaz o olmadan da besmele sese gelmez o herşeyin içindedir hiç birşeyde görünmez...
-
Paylaş
- Facebook 0
- Twitter 0
- Google Plus 0
- Reddit 0