Hemşin Sosyal Sorumluluk ve Gelişim Derneği’nin Rize Ticaret Borsası tarafından kamuoyuna sunulan “Çay Kanunu Tasarısı” ile ilgili görüşleri aşağıda sunulmuştur.
Ticaret Borsası eliyle hazırlanan tasarı ile çayın da şeker, tütün, fındık ve diğer tarım ürünlerinin uğradığı akıbete uğraması amaçlanmaktadır.
Tekel işçilerinin ve tütün ekicilerinin hali ortadadır. Şeker fabrikalarının ve pancar ekicilerinin de durumu kamuoyunun malumudur. Fındık üreticilerinin içler acısı durumu her gün basına yansımaktadır. Bütün bu canlı örnekler, çayda yapılmak istenileni öngörmeyi kehanet olmaktan çıkarmaktadır.
Hemşin Derneği olarak çay sorunu ile ilgili önerilerimiz ise şunlardır:
- ÇAY KUR’un hâlihazırdaki eksiklerine karşın, Çay sektörü için çok önemli bir kurumdur.
- Günümüz dünyası “karma ekonomi” modelinin gerçekçi sistem olduğunun farkına varmıştır. Birçok ülke bu modele yönelmiştir. Bu bağlamda ÇAYKUR’un özelleştirilmesinin önünün açılması yerine model bir kurum olarak geliştirilmesi, eksiklerinin giderilmesi ve güçlendirilmesi gereklidir.
- Güçlendirilmiş bir ÇAYKUR gelecekte çıkmaza girecek birçok sektör içinde bir örnek model olacaktır.
- ÇAYKUR halka güven veren halkla bütünleşmiş bir kurumdur. Böyle kurumları oluşturmak kolay değildir. Bu nedenle ÇAYKUR’un bertaraf edilmesi yerine, ondan daha fazla yararlanılması düşünülmelidir.
- ÇAYKUR’un halka verdiği güven şu odlulardan açıkça görülebilir.
o ÇAYKUR’un açıkladığı yaş çay alım taban fiyatlarına üreticiler güven duyar ve tepki göstermez.
o Çay alımları sırasında uygulanan kotaları yaş çay üreticisi kabullenir.
o Ödemelerde aksamalar olduğu zamanlarda, üreticiler ÇAYKUR’un kapısına dayanmaz.
Bu olgular bile müstahsilin çayını teslim ettiği ÇAYKUR’a güvenin önemini ortaya koymaya yeter. ÇAYKUR toplumsal açıdan da bir denge unsurudur ve bu niteliği son derece önemlidir.
Ayrıca ÇAYKUR ülke tarımı ve ülke çayı için bir dönüm noktası olacak, Hemşin’de organik tarım projesini başlatmıştır. Bu projenin sekteye uğraması bölge tarımının geleceği için çok önemli bir fırsatın heba edilmesine neden olacaktır.
Öte yandan, tasarıda kurulması önerilen üst kurula talep edilen yetkiler bütün hukuk ve sağduyu normlarına aykırıdır. Üst kurul ile adeta bir çay tanrısı yaratılmak istenmektedir.
Sonuç olarak Hemşin Sosyal Sorumluluk ve Gelişim Derneği,
- Üst kurul oluşturulmasına şiddetle karşı çıkar;
- ÇAYKUR’un eksikliklerinin giderilerek işlevini sürdürmesini önerir;
- Yurda kaçak olarak giren çaylarla mücadele edilmesini talep eder;
- Çözümün çay ekim alanları ve çay tarlalarının rehabilite edilmesinde olduğuna inanır;
- Halkın eğitilmesinin bu süreçte önemli bir rolü olacağını hatırlatır ve
- Hemşin’de başlatılan organik üretimin yaygınlaşmasının bölge tarımının geleceği açısından son derece önemli olduğunun altını çizer.
Yukarıda sıralanan görüş ve öneriler doğrultusunda kurum olarak üzerimize düşeni yapmağa hazır olduğumuzu belirtir, saygılarımızı sunarız.
HEMŞİN SOSYAL SORUMLULUK VE GELİŞİM DERNEĞİ
Musa ABAY
Ticaret Borsası eliyle hazırlanan tasarı ile çayın da şeker, tütün, fındık ve diğer tarım ürünlerinin uğradığı akıbete uğraması amaçlanmaktadır.
Tekel işçilerinin ve tütün ekicilerinin hali ortadadır. Şeker fabrikalarının ve pancar ekicilerinin de durumu kamuoyunun malumudur. Fındık üreticilerinin içler acısı durumu her gün basına yansımaktadır. Bütün bu canlı örnekler, çayda yapılmak istenileni öngörmeyi kehanet olmaktan çıkarmaktadır.
Hemşin Derneği olarak çay sorunu ile ilgili önerilerimiz ise şunlardır:
- ÇAY KUR’un hâlihazırdaki eksiklerine karşın, Çay sektörü için çok önemli bir kurumdur.
- Günümüz dünyası “karma ekonomi” modelinin gerçekçi sistem olduğunun farkına varmıştır. Birçok ülke bu modele yönelmiştir. Bu bağlamda ÇAYKUR’un özelleştirilmesinin önünün açılması yerine model bir kurum olarak geliştirilmesi, eksiklerinin giderilmesi ve güçlendirilmesi gereklidir.
- Güçlendirilmiş bir ÇAYKUR gelecekte çıkmaza girecek birçok sektör içinde bir örnek model olacaktır.
- ÇAYKUR halka güven veren halkla bütünleşmiş bir kurumdur. Böyle kurumları oluşturmak kolay değildir. Bu nedenle ÇAYKUR’un bertaraf edilmesi yerine, ondan daha fazla yararlanılması düşünülmelidir.
- ÇAYKUR’un halka verdiği güven şu odlulardan açıkça görülebilir.
o ÇAYKUR’un açıkladığı yaş çay alım taban fiyatlarına üreticiler güven duyar ve tepki göstermez.
o Çay alımları sırasında uygulanan kotaları yaş çay üreticisi kabullenir.
o Ödemelerde aksamalar olduğu zamanlarda, üreticiler ÇAYKUR’un kapısına dayanmaz.
Bu olgular bile müstahsilin çayını teslim ettiği ÇAYKUR’a güvenin önemini ortaya koymaya yeter. ÇAYKUR toplumsal açıdan da bir denge unsurudur ve bu niteliği son derece önemlidir.
Ayrıca ÇAYKUR ülke tarımı ve ülke çayı için bir dönüm noktası olacak, Hemşin’de organik tarım projesini başlatmıştır. Bu projenin sekteye uğraması bölge tarımının geleceği için çok önemli bir fırsatın heba edilmesine neden olacaktır.
Öte yandan, tasarıda kurulması önerilen üst kurula talep edilen yetkiler bütün hukuk ve sağduyu normlarına aykırıdır. Üst kurul ile adeta bir çay tanrısı yaratılmak istenmektedir.
Sonuç olarak Hemşin Sosyal Sorumluluk ve Gelişim Derneği,
- Üst kurul oluşturulmasına şiddetle karşı çıkar;
- ÇAYKUR’un eksikliklerinin giderilerek işlevini sürdürmesini önerir;
- Yurda kaçak olarak giren çaylarla mücadele edilmesini talep eder;
- Çözümün çay ekim alanları ve çay tarlalarının rehabilite edilmesinde olduğuna inanır;
- Halkın eğitilmesinin bu süreçte önemli bir rolü olacağını hatırlatır ve
- Hemşin’de başlatılan organik üretimin yaygınlaşmasının bölge tarımının geleceği açısından son derece önemli olduğunun altını çizer.
Yukarıda sıralanan görüş ve öneriler doğrultusunda kurum olarak üzerimize düşeni yapmağa hazır olduğumuzu belirtir, saygılarımızı sunarız.
HEMŞİN SOSYAL SORUMLULUK VE GELİŞİM DERNEĞİ
Musa ABAY